Przeglądanie 17574 pozycji zakresu Wszystkie rodziny.
740741742743[744]745746747748
Obałkowscy - Orzelscy
Mikołaj, syn Włodzimierza, podkoni łęczycki w r. 1391, łowczy mniejszy łęczycki 1394 r. od początków r. 1411, podkomorzy łęczycki 1411 r., starosta łęczycki w latach 1418-1420, wojewoda łęczycki od r. 1419. Dziedzic w pow. łęczyckim trzech kompleksów dóbr, z których główny wokół Oporowa. Na Kujawach w pow. inowrocławskim dziedzic dóbr Kobylebłoto, Ciechocinek, folwarku Czajki, części w Służewie i Woliszewie. W kościele oporowskim w r. 1399 ufundował ołtarz Św. Jana i rozpoczął budowanie tam kościoła murowanego. Umarł w r. 1425, między 13 I a 17 IV. Jego żoną była Krystyna (Krzystka), córka Przedpełka ze Służewa, która wniosła dobra na Kujawach. Znamy sześciu synów: Stefana z Chodowa, kasztelana brzezińskiego, Władysława, o którym niżej, Jana z Goślubia, wojewodę inowrocławskiego, Bogusława, o którym niżej, Mikołaja z Miłonic, kasztelana brzezińskiego, tylko niekiedy pisanego z Oporowa, wreszcie Piotra, przodka wszystkich późniejszych O-ch (P. S. B.).
I. Władysław z Oporowa, syn Mikołaja i Krystyny ze Służewa, profesor Uniwersytetu Krakowskiego w r. 1420, a zapewne w r. 1426 tamtejszy rektor, kanonik gnieźnieński w r. 1420, wikariusz generalny i oficjał gnieźnieński t. r. niedługo potem kanonik katedralny poznański i scholastyk włocławski. Pisarz ziemski łęczycki 8 V 1425 - 1426. Od r. proboszcz kolegiaty w Środzie, podkanclerzy koronny IX 1428, był nim do r. 1434, kanonik katedralny krakowski w r. 1428, prepozyt kolegiaty Św. Floriana w Krakowie na Kleparzu, prepozyt łęczycki w r. 1430, dziekan krakowski w r. 1431, protonotariusz Stolicy Apostolskiej t. r., obrany biskupem włocławskim latem r. 1433, a potwierdzony przez papieża latem 1434 r., obrany arcybiskupem gnieźnieńskim 27 X 1448 r., potwierdzony przez papieża 25 VI 1449 r. Z przeprowadzonego po śmierci ojca podziału dóbr wziął cztery wsie w pow. łęczyckim: Dobrzewy, Kurów, Jaworzyna, Trzeynow(?). W Oporowie wzniósł zamek. Umarł tam 11 III 1453 r. i tam pochowany (P. S. B.).
II. Bogusław, Bogusz z Oporowa, syn Mikołaja i Krystyny ze Służewa, pisarz ziemski łęczycki 1426 r., po rezygnacji brata Władysława, z ramienia tego brata starosta biskupiego klucza raciąskiego na Kujawach, kasztelan kowalski w r. 1438, wojewoda inowrocławski w r. 1439, umarł w pierwszej połowie 1453 r. Z zaślubionej przed r. 1425 Katarzyny, córki Floriana z Korytnicy, kasztelana wiślickiego, pozostawił synów: Jana, kanonika, potem scholastyka włocławskiego, Mikołaja, Zawiszę, Macieja ze Służewa, kolejno wojewodę inowrocławskiego, brzeskiego-kujawskiego, łęczyckiego, Bogusława (Bogusza) z Ostrowa, sędziego inowrocławskiego, Władysława. Nie pisali się oni z Oporowa (P. S. B.).
III. Piotr z Oporowa, syn Mikołaja i Krystyny ze Służewa, chorąży większy łęczycki przed 27 II 1434 r., starosta łęczycki między IX 1447 r. i III 1448, był nim do r. 1451 lub 1452, podkomorzy łęczycki w r. 1450, starosta arcybiskupiego klucza Łowickiego, wojewoda łęczycki II 1454 r., starosta kruszwicki już 1464 r. Od Stanisława z Pleszewa w r. 1451 dostał część Kościelca w p. kaliskim (P. 1381 k. 25). Król wziąwszy od niego 500 fl. dał mu 27 VIII 1447 r. w administrację wieś Doninów (MRPSum. I 10). Pozwolił braciom z Brudzewa w r. 1462 wykupić z jego rąk miasto Kowale (ib. 871). Piotr od swych braci skupił części Oporowa i w r. 1453 był już jedynym patronem tamtejszego kościoła. Umarł w r. 1467, między 20 VII a 20 VIII, zapewne w końcu lipca. Jego żoną była N. Chrząstowska. Synowie: Andrzej, Jan i Mikołaj (P. S. B.). Jak się zdaje, córką jego była Zofia, żona Bartłomieja Koźmińskiego, kasztelana kaliskiego.
I) Andrzej z Oporowa, syn Piotra i Chrząstowskiej, kanonik krakowski 1460 r., dziekan łęczycki 1464 r., kantor włocławski przed 16 IV 1464 r., był nim, do 9 VI 1466 r., instalowany 19 III 1464 r. na kanonii gnieźnieńskiej, t. r. sekretarz królewski, kanonik płocki od r. 1465, dostał 22 IV 1466 r. prowizję na archidiakonię gnieźnieńską, z której zrezygnował I 1472 r., konsekrowany na biskupa warmińskiego w r. 1473, toczył o tę diecezję zacięty spór z biskupem warmińskim M. Tungenem, który ustąpić z niej nie chciał. Zatwierdzony przez papieża 5 X 1476 r. jako administrator biskupstwa przemyskiego, z warmińskiego 15 VII 1479 r. zrezygnował. t. r. 1 X zatwierdzony był przez papieża jako biskup przemyski. Już przed 1 VIII 1479 był podkanclerzym koronnym. Potwierdzony przez papieża na biskupstwie włocławskim 12 X 1481 r. Obok braci przejął po ojcu prawa do tenuty kruszwickiej (MRPSum. I 871). Miasto Kruszwicę z wsiami Gębice, Skulsk etc. trzymał zastawem. Umarł w Mereczu na Litwie w r. 1483, między 25 IV a 12 V (P. S. B.).
II) Jan z Oporowa, syn Piotra i Chrząstowskiej, pisarz ziemski łęczycki w r. 1463, kasztelan brzeziński 1470 r., mianowany kasztelanem brzeskim-kujawskim między r. 1473 a 1475, postąpił w r. 1480 na wojewodę inowrocławskiego. Był też w latach 1482-1486 starostą inowrocławskim. Przeszedł w r. 1484 na województwo brzeskie-kujawskie (P. S. B.). Po ojcu dziedziczył wspólnie z braćmi w prawach do tenuty kruszwickiej (MRPSum. I 871), nazywany starostą kruszwickim w latach 1475-1490 (ib. I 1309, IV 9252; G. 15 k. 43). Dziedzic Wielkiego Krzyżanowa w ziemi łęczyckiej 1472 r. (MRPSum. I 875). Połowę cła brzeskiego zastawił 17 III 1479 r. za 430 fl. Mikołajowi Dąbrowskiemu, miecznikowi inowrocławskiemu (ib. I 1309). Od króla dostał 17 III 1479 r. zapis 60 grz. na wsiach: Kruszyna, Wola, Czyrniów pow. przemyskiego (ib. I 1500). Od Michała, Andrzeja i Piotra, braci z Wilamowa, w r. 1482 nabył ich odziedziczone po ojcu Janie prawa do pięciu łanów we wsi Sirnicze (G. 11 k. 106, 21 k. 109v). Od tych braci w r. 1483 nabył wyderkafem za 200 grz. dziesięć łanów w tejże wsi (P. 1386 k. 174v). Mąż Zofii Odrowążówny, córki Dobiesława Odrowąża z Żyrawicy, kasztelana przemyskiego, która z działów przeprowadzonych z siostrą Katarzyną, żoną Jana Kościeleckiego, kasztelana i starosty dobrzyńskiego, w r. 1485, potwierdzonych przez króla 3 VIII, wzięła wsie: Mierzwica, Mokracin, Przedrzymiechy, Błyszczywoda, Tarkowiszcze, Strzygi oraz połowę miasta Kulików (ib. I 1796). Nie żyła już ona 3 I 1490 r., zaś miasto Kulików z przedmieściami wróciło po niej do króla (ib. I 2090). Jan w r. 1490 skwitował Barbarę, żonę Marcina Budzisławskiego, z 200 grz., z tytułu praw nabytych od braci z Wilamowa (G. 15 k. 43). Miał w r. 1493 sprawę z Elżbietą, żoną Macieja Jastrzębskiego (P. 23 k. 61v). Umarł 7 II 1494 r. (P. S. B.). Synowie: Jan, Andrzej, Feliks, o których niżej. Z córek, Elżbieta wyszła przed 24 III 1483 r. za Jana Kościeleckiego, kasztelana dobrzyńskiego, z czasem wojewodę inowrocławskiego. Petronela (Piotrusza) zaślubiła przed 24 III 1483 r. Jana (starszego) z Danaborza (Domaborza), starostę nakielskiego, z czasem kasztelana rogozińskiego, wdowa w r. 1526, żyła jeszcze w r. 1536, a chyba i w r. 1553. Zofia przed 31 X 1509 r. zaślubiła Feliksa Sierpskiego z Gulczewa, podkomorzego płockiego. Helena była zakonnicą w Strzelnie.
(I) Jan, syn Jana i Odrowążówny, mianowany 23 II 1507 r. kasztelanem kruszwickim, starosta kruszwicki 1508 r. (P. S. B.; MRPSum. IV 435), kasztelan brzeski-kujawski 1517 r. (P. 1392 k. 181), mianowany wojewodą inowrocławskim po 24 II 1525 r., zaś brzeskim-kujawskim 6 IX 1532 r. (MRPSum. IV 6214). Myślał zrazu o karierze duchownej i uzyskał mniejsze święcenia w r. 1488, zaś w r. 1504 dostał prowizję papieską na kanonię gnieźnieńską, której mu jednak nie dano (P. S. B.). Tenutę kruszwicką trzymał wspólnie z braćmi już 1501 r. (MRPSum. II 1546, III 1227). Wraz z bratem Feliksem w r. 1504 tenutariusz Gębic (ib. III 1779). Z działów przeprowadzonych z bratem Andrzejem 4 VI 1508 r. wziął miasto Kruszwicę wraz z wsiami: Łagiewniki, Łukomierowice, Włostowo, Sirakowo, Stroniamy, Kokoszyce, które winien wykupić. Z dóbr ojcowskich w ziemi łęczyckiej wziął zamek Oporowo z wsiami: Świąchów, Jastrzębie, Krzyżanowo, Przedmieście, część wsi Kurów. Z dóbr macierzystych na Rusi w powiatach lwowskim i grodeckim jak też położone tan tenuty królewski: Mirzwica, połowa wsi Kulików, Moroczyn, Czmów, Kamionbród, Błyszczywoda, Przedrzymiechy, Wola, Czyrniawa, część w Żyrawicy, Maciejkowicze, Biskowicze (ib. IV 435). Ożenił się z Zofią Pampowską, córką Ambrożego, wojewody sieradzkiego, i 5 V 1511 r. dostał zezwolenie na oprawienie jej posagu na tenucie kruszwickiej (ib. 100072). Żonie tej 20 III 1513 r. oprawił posag 7.200 zł na mieście Oporowie oraz na wsiach: Świątków, Jastrzębie, Krzyżanów, Kurowo, na miastach królewskich Kruszwica i Gębice, jak i na wsiach do miast tych przyległych: Łagiewniki, Stroniany, Kokosice, Sirakowo, Łukomierowice, Dzierzązna, Włostowice w powiatach kruszwickim i radziejowskim (ib. 10428). Od swego szwagra Jana Pampowskiego w r. 1514 odebrał sumę 2.000 zł z tytułu ugody uczynionej przez biskupa poznańskiego względem dóbr ojczystych i macierzystych (P. 866 k. 110v). Jednocześnie Zofia Pampowska skwitowała tego swego brata z dóbr rodzicielskich (ib.). Dostał Jan 24 VIII 1518 r. na jeden rok stację klasztoru magilskiego (MRPSum. IV 11794). Drogą zamiany nabył wieś Gościejewo w pow. kruszw., dziedziczną Marcina Kościeskiego dając w zamian osiem łanów królewskiej Włostowo i dopłacając 200 kop groszy, co król potwierdził 18 II 1528 (ib. 5366). Wydając w r. 1532 córkę Annę za Grzegorza Lubrańskiego, wojewodzica poznańskiego, na krótko przed ślubem 29 IX zapisał w posagu za nią 2.000 złp (P. 874 k. 155). Umarł w r. 1540, przed 28 VI (MRPSum. IV 20372). Jedyna córka, wspomniana wyżej Anna, wydana w r. 1532 za Grzegorza Lubrańskiego, była już wdową w r. 1533 i 2-o v. poślubiła Tomasza Lubrańskiego, kasztelana brzeskiego-kujawskiego. Wdowa i po tym drugim mężu w r. 1538, była w r. 1546 3-o v. żoną Jakuba Drzewickiego z czasem starostę inowłodzkiego.
(II) Andrzej, syn Jana i Odrowążówny, kanonik włocławski w latach 1498-1510 (MRPSum. II 1170, IV 9724). Obok braci tenutariusz zamku i dóbr kruszwickich 21 V 1501 r. (ib. II 1546), nazwany 1 XII 1507 r. tenutariuszem miasta Gębic (ib. IV 213). Z działów braterskich 4 VI 1508 r. wziął istotnie dobra królewskie Gębice i Skulsko z wsiami: Dzierzązna, Chrosna oraz należące do tenuty wsie Sadowie i Słotowo, które winien był wykupić (ib. IV 435). Żył jeszcze 28 X 1510 r. (ib. IV 9724).
(III) Feliks (Feliks Jan), syn Jana i Odrowążówny, wspólnie z braćmi tenutariusz Kruszwicy 21 V 1501 r. (ib. II 1546), zaś 26 X 1504 obok brata Jana tenutariusz Gębic (ib. III 1779). Dziedzic Wielkiego Krzyżanowa w p. łęczyckim 1507 r. (ib. IV 38).
III) Mikołaj z Oporowa, syn Piotra i Chrząstowskiej, podstoli łęczycki 1445 r. (P. 1379 k. 87 104v), kasztelan kruszwicki w r. 1472 (MRPSum. I 871), kasztelan brzeziński 1479 r. (ib. 1501), kasztelan brzeski-kujawski t. r. (ib. 1765). Od Mikołaja z Rososzycy w r. 1445 nabył wyderkafem za 300 zł węg. wieś Sieroszewice w p. kal. (P. 1379 k. 87v) i t. r. dał Annie z Szamotuł, wdowie po Wincentym, kasztelanie międzyrzeckim, w zamian za jej dobra Grocholino i Gromadno w pow. kcyń. swoją wieś Modrzew w p. piotrkowskim z dopłatą 2.000 grz. (ib. k. 104v). Jako spadkobierca ojca występował wspólnie z braćmi w r. 1472 w sprawie zamku kruszwickiego (MRPSum. I 871). Od króla uzyskał za zasługi 17 III 1479 zapis 110 grz. na królewskich wsiach: Nakonów, Wola, Kruchów w pow. kowalskim (ib. 1501). Nie żył już 25 III 1485 r. (ib. 1765). Z nieznanej mi żony syn Andrzej.
Andrzej, syn Mikołaja, poborca wojewódstwa brzeskiego-kujawskigo w latach 1503-1504, mianowany 23 IV 1505 r. kasztelanem kruszwickim, 19 II 1507 r. kasztelanem brzeskim-kujawskim, 29 VI 1517 r. kasztelanem łęczyckim. Był w r. 1520 poborcą główszczyzny (pogłównego) w wojew. łęczyckim. Mianowany 13 XII 1523 r. wojewodą inowrocławskim (ib. IV 13074), 24 II 1525 r. wojewodą brzeskim-kujawskim (ib. 4683), 6 IX 1532 r. wojewodą łęczyckim (ib. 6213; P. S. B.). Z dóbr królewskich w r. 1485 w skutku podziału dóbr starostwa kruszwickiego przeprowadzonego ze stryjem Janem, wojewodą brzeskim, po śmierci stryja Andrzeja biskupa wrocławskiego, wziął miasta Gębice i Kocko z przyległymi wsiami (ib. I 1765), ale je chyba wkrótce odprzedał stryjowi. Po ojcu przejął posesję zastawną Nakanowa, Woli i Kruchowa w pow. brzeskim. Konsens dany w r. 1488 Mikołajowi z Brudzewa, wojewodzie inowrocławskiemu, na wykupienie z jego rąk tych królewszczyzn (ib. 955) nie został zrealizowany i trzymał je do śmierci. Trzymał w r. 1530 starostwo grabowskie (ib. IV 5684). Kruchowo pozwolono mu 4 II 1532 r. dać w posagu zięciowi Janowi Bratuszewskiemu, skarbnikowi łęczyckiemu (ib. 16311). Pierwszej swej żonie, Annie Kościeleckiej, córce Wincentego ze Skępego, podkomorzego i starosty dobrzyńskiego, oprawił posag 6 IV 1485 r. (ib. I 1773), a 2 X 1493 r. ta żona kwitowała swoich stryjów i braci z dóbr po rodzicach (ib. II 254). Andrzej uzyskał w r. 1490 konsens na wykupienie cła brzeskiego od Jana Karnkowskiego, chorążego bydgoskiego (ib. I 2152), a z kolei na wykup tego cła od niego dawane były konsensy 9 XII 1497 r. i 30 IX 1499 r. Jarosławowi Chwalęckiemu, rajcy brzeskiemu (ib. II 1117, 1378). Zwolniony 13 IX 1502 r. od wyprawy wojennej, ale z obowiązkiem rezydowania w zamku człuchowskim (ib. III 638). Ożeniony 2-o v. z Katarzyną Górską, córką Wojciecha, kasztelana lędzkiego i starosty wschowskiego, wdową 1-o v. po Mikołaju Nakanowskim, uzyskał w r. 1503 od jej owdowiałej matki Jadwigi i braci zapis 60 grz. rocznego czynszu w posagu, od sumy wyderkafowej 400 grz. na stacjach królewskich we Wschowie (P. 1389 k. 252v; MRPSum. III 706). Żonie dał oprawę 1.200 grz. posagu na zapisanych mu przez króla sumach na wsiach: Nakanów, Wola, Kruchowo w p. brzeskim, co zostało potwierdzone 29 III 1504 r. (ib. 1439). Od swego szwagra Macieja Górskiego, starosty wschowskiego, dziedzica w Miłosławiu, uzyskał w r. 1506 zapis 200 grz. (P. 862 k. 147v). Skwitował w r. 1507 szwagrów swych, ks. Wojciecha, kanclerza poznańskiego, ks. Jana, kanonika i oficjała, Piotra i Macieja Górskich, starostów wschowskich, z 400 grz. zapisanych wyderkafem na stacjach miasta Wschowy (P. 682 k. 211v). Z racji późnego wieku zwolniony był 5 IX 1509 od wyprawy wojennej (MRPSum. IV 788). Był już wtedy ok. 1507 r. (przed 3 IV 1509 r.) mężem trzeciej żony, Dobrochny cz. Małgorzaty, wdowy 1-o v. po Andrzeju Wierzbiecie Wieruszowskim (P. S. B.; MRPSum. IV 542). Pozywała ona Piotra z Koźmina o zajęcie siłą części w Koźminie Wielkim, oprawnej jej zmarłej matki, Jadwigi z Zielazna (P. 866 k. 254). Połowę cła brzeskiego Andrzej, za konsensem królewskim z 29 VI 1517 r., sprzedał t. r. wyderkafem za 1.750 zł węg. Janowi Lubrańskiemu, biskupowi poznańskiemu (P. 1392 k. 182; MRPSum. IV 11238). Wspólnie z bratem stryjecznym Janem, kasztelanem brzeskim, w r. 1517 nabył wyderkafem za 900 zł węg. miasto Iwanowice z zamkiem i przedmieściem zw. Niwmiecka Wieś w p. kal. od ks. Bogusława, kustosza gnieźnieńskiego, Macieja i Piotra, braci Koźmińskich, oraz ich bratanka Wiktora, a to za posag 1.100 zł węg. zmarłej Zofii z Oporowa, żony zmarłego Bartłomieja Koźmińskiego, kasztelana kaliskiego, oprawiony na Iwanowicach i Niemieckiej Wsi (P. 1392 k. 181). Zofia ta była chyba siostrą ich ojców, Jana wojewody, brzeskiego-kujawskiego, i Mikołaja, kasztelana kujawskiego. Andrzej uzyskał 24 VIII 1518 r. zezwolenie na wykup cła brzeskiego od Mikołaja Kościeleckiego, kasztelana inowrocławskiego i starosty brzeskiego (MRPSum. IV 11795). Chyba ten sam Andrzej, ale wymieniony tu bez urzędów, dostał 5 V 1521 r. konsesns na wykupienie zamku Drachim i miasta Czaplinek z wsiami z rąk Zebalda, Kuny i Aleksandra Golczów (ib. V 3626). Umarł w r. 1540, między 15 IV a 8 V, kiedy to tenuta Grabów dana została po jego śmierci Wacławowi Zarembie (ib. IV 20362; P. S. B.). Konsens na wykup Nakanowa z rąk spadkobierców Andrzeja dany był 30 IX 1541 r. Sylwestrowi Kretkowskiemu (MRPSum. IV 20629). Trzecia żona Dobrochna żyła jeszcze w r. 1515. Z pierwszego małżeństwa pochodził syn Mikołaj, z trzeciego synowie Erazm i Ambroży oraz wspomniana już córka, nieznana mi z imienia, która w r. 1532 wyszła za Jana Bratuszewskiego, skarbnika łęczyckiego.
(I) Mikołaj, syn Andrzeja i Kościeleckiej, mianowany łowczym sieradzkim 2 V 1520 r. (ib. 3322), podkomorzy wieluński ok. 1530 był też w r. 1532 poborcą wieluńskim (ib. 6134). Kasztelan wieluński od r. 1534 (P. S. B.). Uzyskawszy od ojca zobowiązanie ustąpienia sobie połowy miasta Oporowa, całych wsi: Kurowo, Jaworczyna, Dobrzewy, na których miała oprawę matka, Anna Kościelecka, oprawę tę w r. 1511 skasował (P. 865 k. 77v). Żył jeszcze 24 VII 1552 r. (MRPSum. V 3322). Z nieznanej mi żony syn Hieronim oraz córki. Z nich, Zofia, w latach 1551-1554 żona Jana Tomickiego, podkomorzego kaliskiego, potem kasztelana rogozińskiego, wreszcie kasztelana gnieźnieńskiego, wdowa w r. 1575, nie żyła już w r. 1584. Katarzyna, jeszcze niezamężna w r. 1554 (P. 895 k. 257), 1-o v. w latach 1561-1563 żona Wacława z Kaliowy Zaremby, wdowa w latach 1568-1570, 2-o v. w r. 1574 żona Jana Dawidowskiego, wdowa w r. 1582, nie żyła już w r. 1604. Agnieszka, niezamężna w latach 1540-1548 (MRPSum. IV 6721), nie żyła już w r. 1554 (P. 895 k. 253).
Hieronim, Jarosz, syn Mikołaja, asystował 22 I 1549 r. jako wuj przy transakcji Annie z Danaborza ("Nadborza", córce Jana, starosty nakielskiego, żonie Wojciecha Rydzyńskiego, i podał wtedy jako swój herb Sulimę (MRPSum. IV 20376). Z żoną swoją, Nawoją Myjomską, w r. 1544 spisywał wzajemne dożywocie (P. 1395 k. 162). Ta Nawojka w działach rodzinnych w r. 1546 od brata Piotra Myjomskiego wzięła wspólnie z bratem Maciejem miasto Stęszew oraz przyległe wsie: Krąpiewo, Trzcielno, Dębno, Witowle w p. pozn. oraz wsie: Luszyna, Januszowice, Pąkowice, Wójtostwo w mieście Wieliczka w pow. krakowskim (P. 1395 k. 261). Będąc już wdową po Jaroszu O-im, na połowie Dębna w r. 1549 zapisała dług 106 grz. Jakubowi Kokalewskiemu (P. 888 k. 340). Dożywotniczka w r. 1551 wsi Dobrzewy w pow. łęczyckim (P. 890 k. 176v), t. r. połowę wsi Dębno oraz trzy łany w Małym Dębnie, w tym jeden osiadły, sprzedała wyderkafem za 200 grz. Jakubowi Kokalewskiemu (P. 1395 k. 652v). Nazwana w r. 1551 żoną Łukasza Gołutowskiego, a oboje nazwani dziedzicami Stęszewa (P. 891 k. 187, 307). Ale już w r. 1552 Nawojka "wdowa po Janie O-im" pozywała Łukasza Kołutowskiego (Kośc. 236 k. 95), a więc małżeństwo ich w jakiś sposób rozpadło się. Potem zawsze mowa tylko o O-im jako jej mężu. Prawa swe na dobrach Wielkie Młyny z przyległościami w ziemi sieradzkiej i pow. radziejowskim, spadłych po jej wuju Hieronimie Mosińskim, scedowała w r. 1553 jego współspadkobiercy a swemu bratu Piotrowi Myjomskiemu (P. 894 k. 781). Prawa dziedziczne do części wsi Luszyna oraz proces toczony przeciwko Janowi Chełmskiemu w r. 1553 za 600 zł sprzedała Mikołajowi Koniecpolskiemu (P. 1396 k. 81). Skwitowana w r. 1557 z 400 zł przez Mikołaja Gostyńskiego (I. Kal. 22 k. 69), kwitowała w r. 1562 Jakuba Jaskóleckiego (P. 904 k. 362v). Była w r. 1567 2-o v. żoną Sylwestra Dembowskiego, miecznika łęczyckiego (P. 911 k. 509v). Nie żyła już w r. 1577 (P. 929 k. 1024v).
(II) Erazm, syn Andrzeja i Dobrochny-Małgorzaty, otrzymał 9 VII 1540 r. starostwo kruszwickie po śmierci Jana O-go, wojewody brzeskiego (MRPSum. IV 20384), uzyskał 31 X 1540 r. zachowanie w dożywotniej posesji wsi: Mierzwica, Kamienbród, Mokrocin, Czuniów i Przedrzymiechy w ziemi lwowskiej (ib. 20441). Konsens na wykupienie wójtostwa kruszwickiego z rąk Jana Polanowskiego i innych dostał 4 III 1541 r. (ib. 20512). Wobec różnic zaistniałych między braćmi, Ambrożym i Erazmem, tenutariuszami kruszwickimi, wydana została 1 VI 1543 r. ordynacja królewska regulująca administrowanie tym starostwem (ib. 7258). Z racji niedbałego pełnienia obowiązków przez brata Ambrożego, współposesora tenuty kruszwickiej, wyłączną jurysdykcję starościńską dano 3 II 1546 r. Erazmowi (ib. 22227). Żeniąc się w r. 1549 z Anną Bardską, córką Jana i Anny Wrzesińskiej, Erazm, przed ślubem jeszcze, uzyskał od jej ojca zapis 3.000 zł posagu (P. 888 k. 88). Na połowie swych dóbr uzyskanych z działów przeprowadzonych z bratem Andrzejem, to jest na połowe części miasta Oporowa oraz wsi: Krzyżanowo, Świąchów, Jastrzębie, Kurowo, a połowie części swej w tenucie królewskiej Mierzwica, Przedrzymiechy, Mokrocin, Kamiennybród, Czniów w pow. lwowskim, na połowie części miasta i zamku Kruszwica, na całym cle brzeskim, na mieście Gębice oraz na wsiach przyległych do Kruszwicy i Gębic oprawił w r. 1549, za konsensem królewskim z 29 VII, posag żonie Annie Wrzesińskiej, córce Jana Bardskiego. Miasto Gębice i wieś Kokoszyce winien był wykupić z rąk swej "siostry" Anny, żony Jakuba Drzewieckiego (P. 888 k. 88, 1394 k. 493, 494v; MRPSum. V 513). Anna Bardska t. r. skwitowała ojca z dób rodzicielskich w mieście Wrześni i we wsiach przyległych (P. 888 k. 207). Erazm uzyskał 8 IV 1552 r. przywilej na dożywotnią posesję starostwa kruszwickiego (MRPSum. V 1258), zaś 31 VII 1558 r.pozwolono mu oprawić na tej tenucie posag i wiano żony (ib. 8385), ponowiono zaś ów konsens 1 VI 1560 r. (ib. 8883). Dobra macierzyste Anny Bardskiej to były w r. 1560: połowa miasta Wrześni, wsi Opieczyno, Nowe i Stare Gurowo, Grzybowo, Psary, Bierzglino (P. 902 k. 316). Erazm swemu teściowi, Janowi Bardskiemu dał t. r. zobowiązanie, iż na połowie Kruszwicy i Gębic z przyległościami oprawi żonie 4.000 zł posagu (P. 902 k. 20). Wspólnie z bratem Ambrożym w r. 1560 kupił od Seweryna Palędzkiego za 4.000 zł połowę młyna wodnego w Marcinkowie p. gnieźn. (P. 902 k. 310). Zięciowi Stusińskiemu w r. 1560 zapisał na Oporowie i Kurowie sumę 1.000 zł, stanowiącą resztę posagu za córką Elżbietą (ib. k. 319). Zobowiązał się w r. 1561 oprawić żonie na połowie dóbr 5.000 zł posagu (P. 903 k. 127). Dobra dziedziczne, połowę Wielkiego Krzyżanowa w wojew. łęczyckim zastawił za 2.000 złp Grzegorzowi Zbożemu Zakrzewskiemu, który w r.1561 występował już jako ich dziedzic (ib. k. 426). Nie żył już Erazm w r. 1570, a starostwo kruszwickie było wtedy w rękach syna Stanisława. Miał jeszcze innych synów, Andrzeja i Marcina, którym w 1576 Jerzy Mniszech, krajczy koronny, zapisywał dług 400 złp (M. K. 114 k. 396, 396v).
Stanisław, syn Erazma, wyrażał w r. 1560 zgodę na danie przez ojca oprawy na dobrach królewskich i dziedzicznych żonie Annie Wrzesińskiej (P. 902 k. 319), co zdawałoby się świadczyć, iż sam nie był jej synem, lecz pochodził z wcześniejszego, nieznanego mi związku małżeńskiego Erazma. Starosta kruszwicki, wraz z żoną Małgorzatą z Fulsztyna Herbertówną był 24 IX 1570 r. zachowany w dożywotnim posiadaniu wsi: Mierzwica, Mokrocin, Przedrzymiechy w pow. lwowskim (MRPSum. V 10516). Żył jeszcze w r. 1572 (P. 1398 k. 28v), a już 5 V 1574 r. Marcin Falęcki uzyskał konsens na wykupienie starostwa kruszwickiego z rąk potomków Stanisława O-go (M. K. 112 k. 165-166). Czy miał owych "potomków", czy raczej wystawca dokumentu miał na myśli jego spadkobierców?
(III) Ambroży, syn Andrzeja i Dobrochny-Małgorzaty, współposesor z bratem Erazmem tenuty kruszwickiej, miewał z tym bratem, jak widzieliśmy, zatarg w r. 1543 i został w r. 1546 przez Erazma odsunięty od udziału w pełnieniu starościńskich obowiązków sądowych. Zezwolono mu jednak 21 XII 1550 r. oprawić na trzymanych dobrach królewskich posag żonie Elżbiecie Jemielskiej, córce Jana (MRPSum. V 5048). Był obok ojca współspadkobiercą swego bratanka Hieronima O-go w r. 1551 (P. 891 k.187). Żona jego uzyskała 2 I 1557 r. dożywocie na dobrach królewskich trzymanych przez męża (MRPSum. V 7749). Ambroży w r. 1560 połowę Wielkiego Krzyżanowa w wojew. łęczyckim sprzedał za 4.000 zł Grzegorzowi Zbożemu Zakrzewskiemu, sędziemu ziemskiemu inowrocławskiemu (P. 902 k. 732; 1396 k. 871). Żył jeszcze w r. 1565, nie żył już w r. 1567, kiedy wdowę kwitował Marcin Borzewicki, działając w imieniu syna Jana, kanonika kruszwickiego, z zapisu danego przez Ambrożego na dobrach Czykowo (I. R. Kon. 13 k. 160v). Została ona 10 II 1570 r. zachowana przy dożywociu połowy miasta Kruszwicy oraz wsi należących do starostwa, gdzie wedle zapisów z lat 1550, 1551, 1557 i 1565 miała oprawę swego posagu (MRPSum. V 10352). Zob. tablice 1,2.
Anna z Oporowa, w latach 1571-1580 wdowa po Mikołaju Zebrzydowskim. Nie wiem, czy do tych O-ch należałoby zaliczyć Elżbietę z Oporowa, w r. 1578 żonę Adama Balińskiego, chorążego inowrocławskiego.
Oporowscy z Oporowa Wielkiego i Małego Oporówka w pow. kośc., różni. Dorota z Oporowa, wdowa po Bartłomieju (Bartoszu) Ponieckim w r. 1438. Dorota O-a, pozwana w r. 1440 przez Jana Frycza Jutroskiego i jego bratanka Mikołaja (Kośc. 17 s. 146). Ofka, córka Doroty O-ej (chyba tej samej?), żona Jana Orchowskiego, pozywała w r. 1440 Dorotę Poniecką (ib. s. 162). Matkę swą pozywała w r. 1442 (ib. s. 252). Może ta sama Ofka była w r. 1453 żoną Dobrogosta Psarskiego cz. Zajączkowskiego i t. r. uzyskała intromisję do trzech części Wielkiego i Małego Oporowa, mocą kupna za 200 zł węg., którą to sumę winien był jej Ścibor Chełmski z Ponieca (ib. 19 k. 199). Tego Ścibora, podkomorzego poznańskiego, pozywała o rezygnację i uwolnienie połowy miasta Ponieca, przedmieść i zamku, a w r. 1464 była nawzajem przez niego pozwana (ib. k. 322v). Miała w r. 1466 sprawę z Mikołajem z Szołdr (ib. 20 s. 85).
Ks. Stanisław, prezbiter z Dolska, i Mikołaj, bracia rodzeni, niedzielni, dziedzice w Oporowie (ib. 230 k. 220v). Stanisław, już pleban w Gostyniu, wraz z bratankami a synami Mikołaja, Janem i Wojciechem, prawa do dwóch (dwóch i pół?) łanów w Oporowie w r. 1511 sprzedał za 10 (19?) grz. Andrzejowi Śmigielskiemu (ib. 233 k. 16v, 345 k. 15), który t. r. zobowiązał się zrezygnować im dwa (!) łany w Oporowie sprzedane sobie wyderkafem (ib. 24 k. 71v). Jan O. nabył wyderkafem w r. 1519 od Mikołaja Karchowskiego za 10 grz. łan osiadły w Wielkiej Łęce p. kośc. (ib. 233 k. 69v, 345 k. 79).
Jan O. w r. 1503 kwitował Dorotę Przybińską, żonę Jana, z 40 grz. zapisanych na Przybini (P. 861 k. 77v). Chyba ten sam Jan O., mąż Małgorzaty Przybińskiej, nie żyjącej już w r. 1520, ojciec zrodzonej z niej córki, Anny Przybińskiej, która t. r. pozywała Agnieszkę, wdowę po Mikołaju Bieńkowskim, o wygnanie jej z części macierzystej w Przybini (P. 867 k. 246).
Przeglądanie 17574 pozycji zakresu Wszystkie rodziny.
740741742743[744]745746747748
