Przeglądanie 17574 pozycji zakresu Wszystkie rodziny.

[287]

Laborscy - Lisieccy
Leszczyńscy h. Wieniawa
Iwan, Jan L. z Chełkowa, zapewne syn Stefana, występujący już 1432 r. (Kośc. 14 k. 64v), kupił 1435 r. od Jana Kuranowskiego za 200 grz. Kuranowo w p. kośc. (P. 1378 k. 73). T. r. od Czemy Jezierskiego i jego żony Tomisławy nabył połowę Jezierzyc w p. kośc. w zamian za dwa łany w Chełkowie i dopłatę 200 grz. (ib. k. 115), W 1444 r. był obok Rafała L. jedym z arbitrów godzących Elżbietę, wdowę po Rafale z Gołuchowa, podkomorzym kaliskim, z synami tego Rafała (I. Kal. 3 k. 93v). T. r. pisany jako Iwan z Karnina (był dziedzicem tej wsi) miał termin z Femką niegdy Grunowską (Kośc. 17 s. 441). Pod datą 8 IV 1448 r. Nekrolog Lubiński notuje zgon Iwana z Karnina na Karninie (MPH V, s. 619). Jego synowie już tylko bardzo rzadko pisali się Leszczyńskimi. O nich zob. Karnińscy.

Dziersław L. z Chełkowa był zapewne też synem Stefana z Leszna i Karnina. Występował 1427 r. (P. 9 k. 68v). W 1428 r. nazwany mężem Anny (P. 10 k. 44). Dziersław L. z Chełkowa i Chełkówka w imieniu własnym i bratanków zeznał 1443 r. na Chełkowie 70 grz. Jakubowi Sepieńskiemu (Kośc. 17 s. 340). Żonie Annie oprawił 1445 r. na Chełkowie 100 grz. posagu (P. 1379 k. 109). T. r. był burgrabią kościańskim (Kośc. 17 s. 629). Od ks. Stanisława, byłego opata lubińskiego, wydzierżwił t. r. Wonieść i Gniewów w p. kośc. (P. 1379 k. 104). W 1446 r., wciąż jeszcze burgrabia, dzierżawca w Kunsdorf i Candlaw, miał sprawę z Janem Kotwiczem z Olbrachcic, starostą wschowskim (Kośc. 16 k. 117v). Anna, żona Dziersława z Chełkowa, płaciła 1447 r. winę, bowiem nie stanęła z pozwu Benarda z Wysoczki (ib. 18 k. 123). Miała z nim 1448 r. sprawę z tytułu swej oprawy na Chełkowie (ib. s. 197). Dziersław żył jeszcze t. r. (ib. s. 301), nie żył już 1453 r., kiedy syn jego Tomisław miał termin z opatem lubieńskim Stefanem i całym konwentem (Kośc. 19 k. 193). Dorota i Małgorzata, córki Dziersława Chełkowskiego, wspólnie z ich matką Anną były 1459 r. pozwane przez Benignę, wdowę po opatrznym Hanusie Kyn, mieszczaninie kościańskim, o sumę dwóch kop groszy (Kośc. 19 k. 253).

Wspomniany wyżej Rafał z Leszna, kasztelan przemęcki 1427 r. (G.) od Macieja Klonowskiego nabył 1435 r.sposobem wyderkafu za 100 grz. Żakowo w p. kośc. (P. 1378 k. 73). Od Bartłomieja z Grunowa kupił 1437 r. za 200 grz. część w Grunowie (dziś Gronowo) w p. kośc. (ib. k. 129v). Od Henryka Kotwicza z Gołanic kupił 1444 r. za 600 grz. Machcin w tymże powiecie (P. 1379 k. 7v). Jako stryj dzieci zmarłego Rafała z Gołuchowa, podkomorzego kaliskiego, został 1444 r. mianowany opiekunem Iwana z Gołuchowa i jego braci przez ich wujów, Wawrzyńca, kasztelana sieradzkiego, i Jana, kasztelana santockiego, Zarembów, oraz stryja ich Iwana z Czarmina (I. Kal. 3 k. 31v). Jako stryj Rafała, syna tegoż Rafała z Gołuchowa, zawierał t. r. kontrakt z Jędrzychem Karchowskim, wujem Rafała, o lasy w Czeszewie i Mikuszewie (Kośc. 17 s. 415). W r. 1448 występował jako wuj panny Jadwigi, córki zmarłego Piotra z Godurowa (P. 1380 k. 27). Król czeski Jerzy pisał 1461 r. do króla Kazimierza Jagiellończyka wstawiając się za mieszczanami legnickimi, którym Rafał wzbraniał przejazdów handlowych przez ziemie polskie (MRPS I, nr 573). Na swej wsi Machcin sprzedał 1462 r. Jerzemu Kromno z Trzebini za 200 zł czynsz wyderkowy 17 zł rocznie (P. 1384 k. 119). Żył jeszcze 1466 r., kiedy jego syn Jan, imieniem ojca, domagał się uiszczenia 50 grz. od Stanisława Denowskiego ze Strzałkowa (I. Kal. 6 k. 4). Był dziedzicem Leszna, Strzyżewic, Lasocic, Drzeczkowa i Piotrowic. Jego żoną była Anna (Acta Consist. Posn. 103, r. 1528, k. 36v). Prócz wspomnianego wyżej Jana miał Rafał jeszcze synów Rafała i Kaspra. Miał też córki: Zofię za Dłuskim, Barbarę za Drzewieckim, Elżbietę za Koryckim, Katarzynę za Lasockim i niezamężną Małgorzatę cz. Maruszę, która 1512 r. od bratanka Jana otrzymała w dożywotnie posiadanie folwark w Grunowie (P. 786 s. 346). Zeznała testament swój 18 VI 1527 r. w Lesznie, mocą którego udział w dobrach: Leszno, Lasocice, Strzyżewice, Wolikowo i Piotrowice, dziedziczony po rodzicach, Rafale i Annie, obok wymienionych wyżej sióstr, przekazała swemu bratankowi Rafałowi (Acta Consist. Posn. 103, r. 1528, k. 36v, 37).

I. Jan, syn Rafała, kasztelana przemęckiego, student Uniwersytetu Krakowskiego 1457 r. (Alb. Stud.). Chyba ten sam Jan występował 1470 r. jako stryj Anny, żony Jana trzebińskiego (Kośc. 20 s. 403). Mianowany t. r. przez papieża dziekanem warmińskim, nie został dopuszczony do tego urzędu przez biskupa Tungena (Mon. Medii Aevi II, s. 244). Proboszcz kruszwicki 1473 r. (Acta Capit. II, nr 638), kanonik gnieźnieński 1478 r., mianowany proboszczem poznańskim 1479 r., toczył w kurii rzymskiej spór z Piotrem z Bnina Mosińskim, kanonikiem gnieźnieńskim, o probostwo poznańskie i kantorię gnieźnieńską. Utrzymał się przy probostwie poznańskim, Mosiński przy kantorii (ib. I, nr 2232). Jednak po postąpieniu Mosińskiego na biskupstwo przemyskie również i kantoria gnieźnieńska dostała się 1483 r. Janowi. Od r. 1480 miał przy probostwie i inną jeszcze kanonię poznańską. Umarł w końcu 1492 r., a jego spadkobiercą nazwany 1502 r. Kasper L., podkomorzy kaliski (Korytkowski, Prałaci).

II. Rafał, syn Rafała, kasztelana przemęckiego, otrzymał 1471 r. od Jana z Rozdrażewa poręczenie za brata, Mikołaja z Rozdrażewa, iż ten nie będzie niepokoił Rafała w posesji Gogolewa (Py. 16 k. 83v). Dworzanin cesarza Fryderyka III, otrzymał od niego 1476 r. jako dodatek do herbu koronę złotą, z której lew biały z podniesionym rozdwojonym ogonem, dzierżący miecz w prawej łapie (MRPS IV, supl., nr 1066). W drugiej połowie XVI wieku powstała legenda o nadaniu Rafałowi w r. 1473 przez cesarza Fryderyka tytułu hrabiowskiego. Utrwalił ją Paprocki. Jeśli powyższe udostojnienie herbu jest autentyczne, zapewne w nim należałoby się dopatrywać źródeł owej wersji. Jeśli jest falsyfikatem z drugiego dziesięciolecia XVI wieku, byłby to pierwszy etap powstania legendy o tytule hrabiowskim. Rafał był 1483 r. kasztelanem spicimirskim (Bon.), otrzymał 5 VI 1484 r. starostwo łęczyckie (MRPS I, nr 1662). Marszałek nadworny koronny 1489 r. (ib., nr 2023), a obok tego w 1495 r. kasztelan gnieźnieński i starosta brzeski (P. 1383 k. 88; Ws. 1 k. 1). W 1498 r. także starosta radziejowski (MRPS II, nr 1226). Kasztelan poznański już 8 II 1501 r. (G.). Od Andrzeja Gołuchowskiego, swego brata stryjeczno-rodzonego (!), otrzymał 1480 r. donację części Gołuchowa i Przekupowa w p. kal., w zamian za połowę wsi Woliszewo (dziś Olszewo) w p. kośc. (P. 1386 k. 121v). Posłował 1489 od króla do cesarza Fryderyka, Jana, margrabiego brandenburskiego, i Albrechta oraz Jana, książąt saskich (ib., nr 2023). Kupił 1495 r. za 200 zł połowę wsi Chełkowo p. kośc. od Andrzeja Gryżyńskiego (P. 1383 k. 88). Połowę Chełkowa dał 1496 r. Janowi alias Iwanowi z Karmina, podstolemu kardynała Fryderyka (MRPS II, nr 610) i ponowił tę donację 1498 r. (Kośc. 230 k. 144v). Uzyskawszy w 1496 r. od swego brata Kaspra cesję zastawnej wsi Grodzisko w p. kośc., dziedzicznej Mikołaja Borka z Osieczny, rezygnował zaraz ów zastaw Annie, dziedziczce Lasosic, żonie Jana Siedlinickiego (Sidnickiego), w zamian za nabyte od nij części w Lasocicach p. kośc. (MRPS II, nr 625). W 1497 r. otrzymał dobra w Przygodzicach i Chynowej, własność ks. Andrzeja Gołuchowskiego, kanonika poznańskiego, w mieście Izbicy z przyległościami Jana Kretkowskiego, we wsi Piotrowice Jana Piotrowskiego, wójta gnieźnieńskiego, wreszcie w mieście Kaliszu dobra Jana Liska, skonfiskowane im wszystkim za niedopełnienie obowiązku służby wojennej (ib., nr 918, 979). Kwitował 1499 r. Jana i Marcina braci, dziedziców z Brylewa, z dóbr jemu przez króla nadanych po wyprawie mołdawskiej (P. 859 k. 22). T. r. nabył wiecznością od Katarzyny, żony Jana Czechowskiego, wieś Ostrowo w p. gnieźn., którą to wieś pozostawił jej w dożywociu. Nazwany przy tej okazji starostą sieradzkim (P. 1389 k. 20v, 21). Otrzymał t. r . na przemieściu Brześcia łan roli, ogród i łągę, należące dawniej do Stanisława, młynarza młuna wodnego królewskiego (MRPS II, nr 1381). W r. 1501 wedle Bonieckiego dostał posesję wsi Płowce, jako zabezpieczenie pożyczonej królowi sumy 1.800 zł w., zapisanych pierwotnie na Pobiedziskach. Umarł 28 VI 1501 r. (G.). Pochowany w Brześciu u Dominikanów, a pleban brzeski w lipcu t. r. procesował ich konwent przed konsystorzem włocławskim o wypłacenie nelżnej mu kanonicznie części ofiar z tytułu pogrzebu (Acta Capit. III, nr 642). Żoną jego była 1499 r. Małgorzata z Bnina Śmigielska (P. 22 k. 252, 263), córka Andrzeja. Czwartę część trzeciej części dóbr w mieście Bninie i w przyległych wsiach: Kuczkowo (dziś nieznanej), Czołowo, Orzewóz, w kamienicy i placu niegdy Mikołaja Stęszewskiego w Bninie, we wsiach Miechorzewo (dziś nieznanej) i Biernatki w powiatach kośc. i pyzdr. sprzedała 1501 r. za 325 grz. Andrzejowi z Bnina, kasztelanowi kamieńskiemu (P. 1389 k. 136). Jako wdowa, została intromitowana 1502 r. do połowy części w Śmiglu i do całe części w Nietążkowie, a raczej do sumy 200 grz. zapisanej na owych dobrach przez Mikołaja Śmigieleskiego i legowanej Małgorzacie testamentem męża (Kośc. 231 k. 171v). Była 2-o v. w 1512 r. żoną Jana Rozdrażewskiego (Kośc. 345 k. 24v), późniejszego kasztelana kamieńskiego. Spisywała testament w Poznaniu 13 VI 1527 r., polecając pochować swe ciało w Śmiglu. Nie żyła już w końcu lutego 1528 r. (Acta Consist. Posn. 103, r. 1528, k. 36). Jedyny syn marszałka - Rafał.

Rafał, syn Rafała, kasztelana poznańskiego i marszałka nadwornego, i Śmigielskiej, zwany czasem "Marszałkowiczem", kasztelan przemęcki 1543 r. (Ws. 3 k. 36). Po śmierci ojca pozostawał 1502 r. pod opieką stryja Kaspra, podkomorzego kaliskiego (P. 859 k. 219; MRPS III, nr 672), a po śmierci tego stryja pod opieką jego synów a swoich braci stryjecznych, Rafała, starosty człuchowskiego, i Jana, starosty radziejowskiego. Ci opiekunowie i on zostali 1513 r. ugodzeni przez arbitrów z matką Rafała, Małgorzatą, o wspomnianą wyżej sumę 200 grz.legowaną jej testamntem zmarłego marszałka (P. 865 k. 322v). Jeszcze w 1518 r. działał w jego imieniu brat stryjeczny Jan (P. 866 k. 186). Rafał 1520 r. kwitował się wzajemnie ze swymi stryjecznymi braćmi z dóbr ojczystych (MRPS IV, nr 3273), a potem t. r., przy pośrednictwie prymasa Łąckiego i Jana z Oporowa, kasztelana brzeskiego, komisarzy królewskich, przeprowadzał z tymi braćmi działy, modą których przypadły mu wsie: Leszno, Strzyżewice, Lasocice, dopłata 300 grz. oraz zobowiązanie scedowania mu wsi Sienno, dziś nieznanej, i Grunowo, znajdujących się jeszcze w posiadaniu stryjecznego Rafała (ib., nr 3371, 12619). Od Wojciecha Śmigielskiego nabył 1523 r. za 500 zł wyderkafem część miasta Śmigiel i wsi Nietążkowo (P. 1392 k. 490). Od braci przyrodnich, Wacława i Stanisława Rozdrażewskich dostał 1528 r. zapis długu 100 zł, jako zaspokojenie z sumy 200 grz., które zmarła ich matka odebrała była od Mikołaja Śmigielskiego (P. 871 k. 147v). T. r. z działu z przyrodnimi braćmi, Hieronimem, Wacławem i Stanisławem Rozdrażewskimi wziął czwartą część miasta Śmigla oraz część w Nietążkowie (P. 1393 k. 230). Od tych trzech Rozdrażewskich kupił t. r. za 2.000 zł ich części w mieście Działoszyce i wsiach: Jakubowice, Szyszyce, Jazdowice, Szczodrkowice w powiatach proszowskim i wiślickim. Zaraz potem owe części dóbr działoszyckich z dopłatą 1.000 zł dał Wojciechowi Śmigielskiemu w zamian za jego części miastaŚmigla i wsi Nietążkowo oraz za prawo bliższości do wsi Popowo, które Wojciech nabył od Małgorzaty, sołtyski z Beneszewa (?) (MRPS IV, nr 5538, 5548, 5549). T. r. Rafał nazwany dziedzicem w Grunowie Wielkim (Kośc. 234 k. 175). Od stryjecznego brata Jana otrzymał 1531 r. donację całych wsi: Drzeczkowo, Wolikowo (dziś Wolkowo), Wyciążkowo oraz młyna Piotrowice w p. kośc. (P. 1393 k. 436). Dziedzic części Radomicka i Boguszyna 1540 r. ( Kośc. 234 k. 426v). Otrzymał 30 IV 1547 r. zezwolenie królewskie na założenie we wsi Leszno miasta na prawie magdeburskim, z jamarkami rocznym w Niedzielę Wniebowstąpienia, na Św. Klarę i na Św. Elżbietę, oraz targami tygodniowymi w poniedziałek (MRPS IV, nr 22793). Od Stanisława Śmigielskiego i jego żony Jadwigi Kiszewskiej kupił 1566 r. za 6.000 zł części w mieście Śmiglu i we wsi Nietążkowo i w pustce Unino, dziś nieznanej (P. 1396 k. 394v). Swoje trzy części w Radomicku i Boguszyniew p. wschow. i kośc. sprzedał za 20.000 zł Janowi Słupskiemu, który do tych dóbr został wwiązany 1559 r. (Kośc. 238. 233v; P. 900 k. 246; 1396 k. 717v). Swoje części miasta Śmigla, wsi Nietążkowo i pustki Unino dał t. r. synowi Wacławowi (P. 1396 k. 716v). Umarł w 1560 r. (Kośc. 239 k. 41v; Ws. 5 k. 82). Żonie swej Barbarze, córce Jana Borzęty z Bystrzycy, Ślązaczce, dał w dożywocie 1543 r. wsi Leszno i Lasocice z folwarkiem (Ws. 3 k. 36).Skwitowany 1553 r. przez nią z oprawy na Lesznie, Lasocicach i Zimnym Folwarku, te dobra oraz Strzyżewice w p. wschow. dał jej w dożywocie (ib. k. 232). Barbara 1554 r. dobra swe na Śląsku w księstwie ziębickim, miasto czyli wieś Pomsdorf z przyległymi wsiami: Herbsdorf, Liebenau, Gollendorf, Krautenwalde i Glambachoraz kamienicę we Wrocławiui folwark na przedmiściu miasta Nyssa dała Stanisławowi Rozdrażewskiemu w zamian za całe miasto Rozdrażew i wsie: Trzemeszno, Grębów, pustki Toki (dziś nieznane) i Nowawieś w p. pyzdr. (P. 1396 k. 209; 859 k. 771-773). Żyła jeszcze 1559 r. (P. 901 k. 51), nie żyła już 1570 r. (Ws. 7 k. 366). Jedyny ich syn Wacław.

Wacław, syn Rafała, kasztelana przemęckiego, i Barbary z Bystrzycy, otrzymał 1558 r. od matki wieś Gręgów w p. pyzdr. (P. 899 k. 777v; 1390 k. 654v, 655v). Intromitowany 1559 r. do części miasta Śmigla i do całej wsi Nietążkowo oraz pustkiUnino, jak również do części w Radomicku i Boguszynie, kupionych od ojca (Kośc. 238 k. 223v). Występował 1564 r. jako dziedzic w Lesznie i Rozdrażewie (Ws. 200 k. 36). Janowi Cikowskiemu sprzedał 1565 r. całe swe części miasta Śmigla, Nietążkowa i Unina za 12.000 zł (P. 1397 k. 420v). Umarł t. r. (Ws. 5 k. 28). Spadkobiercą jego dóbr był Rafał, starosta radziejowski (Kośc. 245 k. 222v). Żoną Wacława była Barbara Rachemberkówna (Rechenberg), córka Jana z Ochli, wolnego pana na Beuthen (Białobrzeziu - Bytom Odrz.), Schlawa (Sławinie -Sława Śl.), Wartenberg (Sycowie), której w r. 1554 jej teść, kasztelan przemęcki wyderkował za 6.000 zł tytułem przywianku Radomicko, Boguszyn i połowę Wyciążkowa (P. 1396 k. 209v). Dostała od teścia 1555 r. oprawę posagu 6.000 zł na częściach Śmigla, Radomicka i Wyciążkowa w p. kośc., na części Boguszyna w p. wsch. i na całym Niatążkowie z klucza śmigielskiego (P. 896 k. 770v; 1396 k. 299). Potem posag jej został przenisiony na śląskie dobra jej teściowej, zaś po ich sprzedaży Rozrażewskiemu teść w r. 1558 zobowiązał się uczynić jej zapis na Lesznie (Kośc. 238 k. 113v). T. r. dał jej oprawę na tę sumę na wsiach Drzeczkowo i Wolikowo, na folwarku Wyciążkowo i Piotrowice, na częściach miasta Śmigla, wreszcie na wsiach Grunowo i Sienno (P. 1390 k. 654v). Barbara z Ochli Rachemberkówna w 1566 r. występowała jako wdowa (Kośc. 245 k. 113v), ale już 1567 r. spisywała dożywocie ze swym drugim mężem Janem Rozdrażewskim (P. 1397 k. 604), późniejszy kasztelanem poznańskim. Kwitowała 1568 r. Rafała L. starostę radziejowskiego, z 1.000 zł dzierżawy miasta Leszna i wsi Wielkie Grunowo, Strzyżewice, Lasocice, Zimny Folwark w p. wsch., Wolikowo, Wyciążkowo i pustki Piotrowice w p. kośc., podlegających jej dożywociu otrzymanemu od pierwszego męża (I. Kal. 34 s. 1402). W r. 1570 pozwały ją spadkobierczynie jej zmrłej teściowej, Barbary z Bystrzycy, Barbara, żona Jerzego Lucke, Felicja, żona Jerzego Litwitz, Jadwiga, żona Jakuba Lebel, siostry Langnowskie (Langenau) z Wandritsch w księstwie legnickim, o pozostałe po niej klejnoty i cenne ruchomości (Ws. 7 k. 366). Żyła jeszcze 1580 r. (P. 934 k. 173). Po jej śmierci występowała jako jedyna jej spadkobierczyni 1591 r. Barbara Rechemberg, córka jej rodzonej siostry Anny i Melchiora Rechemberg z Wartenberga, żona barona Wolfganga Kitlitz, która kwitowała wtedy z należności po niej Jana Rozdrażewskiego, kasztelana poznańskiego, i Rafała L>, kasztelana śremskiego (Ws. 11 k. 197).

III. Kasper, syn Rafała, kasztelana przemęckiego, podkomorzy kaliski już 17 I 1469 r. G.), kupił t. r. za 550 grz. od Małgorzaty, żony Wincentego Sobockiego, pisanego też z Wolicy, jej połowy we wsiach: Drzeczkowo, Wolikowo i Piotrowice oraz trzeciś część we Piegzino, dziś nieznanej, spadłe na nią po jej ojcu Mikołaju Drzeczkowskim i po matce Bieniaszce (P. 1384 k. 10v). Inne części w tych wsiach kupił 1481 r. od Katarzyny, żony Pawła Wilkowskiego, która miała je oprawione sobie za 500 zł przez Elżbietą, żonę Mikołaja Węgierskiego (P. 1386 k. 131). Jeszcze inne nabył 1484 r. za 500 zł od Anny Drzeczkowskiej, żony Mikołaja Radomińskiego (P. 1387, niepag. k. 2v). Wieś Tarchalin w p. kośc. wyderkował 1481 r. za 350 zł Pawłowi Wilkowskiemu (P. 1386 k. 131). Otrzymał 1490 r. konsens królewski na wykupienie małdrat czyli ospów klasztoru lubińskiego od Cherubina, stolnika poznańskiego, ks, Andrzeja, kanonika poznańskiego, i ich bratanka Rafała, sędziego kaliskiego, z Gołuchowa (MRPS I, nr 2142). Na Chełkowie zapisał 1491 r. osiem zł wyderkowego czynszu rocznego od sumy 100 zł w. Jadwidze Chełkowskiej (P. 1387 k. 143v). Zastawioną sobie przez Mikołaja Borka z Osieczny za 605 zł wieś Grodzisko rezygnował 1496 r. bratu Rafałowi, kasztelanowi gnieźnieńskiemu (MRPS II, nr 624). Kupił 1497 r. za 300 grz. od Mikołaja Kokalewskiego połowę wsi Kokalewo (dziś Kąkolewo) w kościańskim powiecie (O. 1383 k. 146). Jako rodzony stryj i opekun Rafała, syna zmarłego Rafała, kasztelana poznańskiego, kwitował 1502 r.za 20 grz. Baltazara, syna Jana Ciołka z Piotrowa (P. 859 k. 219). W 1502 r. rozporządził, aby po jego śmierci synom Rafałowi i Janowi przypadły dwie wsie Leszno I Lasocice, sumę zaś 2.600 zł zapisaną na wsi Grodzisko przeznaczył dla żony, która miała obowiązek wyposażyć z niej córki (Kośc. 231 k. 171v). Wspomnine wyżej Grodzisko, wieś trzymaną wyderkafem w sumie 600 zł od Mikołaja Borka Osieckiego, Kasper wyderkował w 1503 r. za takąż sumę swej żonie (P. 1289 k. 267v). W 1504 r. król pozwolił Pawłowi z Witowic wykupić dzierżawę dóbr królewskich Radziejów z rąk Kaspra i innych spadkobierców Rafała z Leszna, kasztelana poznańskiego (MRPS III, nr 1196). Nie doszło jednak do tego, bo wkrótcepotem, tego jeszcze roku król za zasługi Kaspra i jego dwóch synów zezwolił na to, by sumy, które Kasper miał sobie zapisane na mieście Skulsko i wsiach Złotowo i Sadowie, należących do zamku kruszwickiego, zostały złączone z sumami zapisanymi ongiś na Radziejowie i wsiach przyległych braciom, zmarłemu Rafałowi, kasztelanowi poznańskiemu, i Kasprowi (ib., nr 1367). Żył jeszcze 6 VII 1505 r., kiedy jego młodszy syn Jan otrzymał ekspektatywę na jego urząd podkomorzego kaliskiego (ib., nr 2303). Nie żył już 1512 r. (Kośc. 23 k. 365). Ożeniony z Zofią Oporowską, otrzymał od swego szwgra Andrzeja Oporowskiego, archidiakona gnieźnieńskiego, w r. 1471 zastaw miasta Skulska oraz wsie Złotowo i Sadowie ze starostwa kruszwickiego w sumie 500 zł w. (KDP II, cz. 2, nr 940). Tej żonie oprawił 1487 r. posag 1.000 zł w. na wsiach Drzeczkowo, Piegzino i Wolikowo (MRPS I, nr. 1854). W 1512 r. Zofia, już wdowa, pani wienna na Drzeczkowie i Wilkowie, pozwna była przez Pawła Kembłowskiego (Kośc. 23 k. 365). T. r. o dzierżenie Grodziska pozwał ją Andrzej z Górki, ówczesny dziedzic Osieczyny (Kośc. 24 k. 91v). Wspólnie z synami skwitowała Górkę 2 VI 1513 r. z sumy na Grodzisku (MRPS IV, nr 10464). Córkami Rafała i Zofii z Oporowa były: Barbara zamężna za Szundorffem, żyjąca jeszcze 1527 r. (Act Consist. Posn. 103, r. 1528 k. 36v, 37), Zofia, wydana około 1506 r. za Wojciecha Gruszczyńskiego z Koźmina, wdowa 1516 r., oraz Małgorzata, w l. 1520-1537 żona Jana Kiełbasy z Markowa i Gosławic. Synowie Rafał i Jan.

1. Rafał, syn Kaspra, podkomorzego kaliskiego, i Oporowskiej, sekretarz księcia Zygmunta 1505 r. (MRPS III, nr2064), a potem sekretarz króla Zygmunta 1507 r., kanonik krakowski, instytuowany na kanonię poznańską 14 XII 1510 r. (Scr. rer. Polonic. IX, s. 168), otrzymał 1510 r. starostwo człuchowskie (MRPS IV, nr 1734), a 1517 r. dano mu starostwo dożywotnio (ib., nr 11097). Instalowany 26 IV 1512 r. jako kanonik gnieźnieński, a 18 III 1513 r. instalowany na drugiej kanonii gnieźnieńskiej, ale musiał ustąpić Łabiskiemu (Kortyk.). Jeszcze jedną kanonię krakowską uzyskał 19 II 1518 r., a przy tej okazji nazwany klerykiem diecezji włocławskiej (Bon.), ale t. r. mianowany został kasztelanel lędzkim 10 V (MRPS IV, nr 2790), nie miał więc jeszcze wyższych święceń i wahał się najwidoczniej w wyborze świeckiej lub duchownej kariery. Biskupem przemyskim mianowany 15 VII 1520 r. (MPH III, s. 216). Niewątpliwie wtedy zrzekł się starostwa człuchowskiego. W r. 1522 16 XI skierowane zostało przez króla do kapituły płockiej zalecenie obioru Rafała na biskupstwo płockie (ib., nr 13399). Obrany rzez kapitułę 1 XII t. r., objął rządy diecezji w 1523 r. (Korytk.). Wspólnie z bratem, jako dziedzice Drzeczkowa, uzyskali 1504 r. od króla potwierdzenie przywileju Kazimierza Wielkiego z 1362 r., nadającego prwo średzkie dla Drzeczkowa, Mórkowa, Sulewa (dziś Sulejewo) i Wolikowo (MRPS III, nr 1303). Na prośbę ks. Zygmunta został 1505 r. zwolniony od obowiązku służby wojennej, póki pełni przy nim służbę (ib., nr 2064). Otrzymał t. r. zezwolenie na wykupienie małdratów klasztoru lubińskiego od Cherubina z Gołuchowa (ib., nr 2304) Od tegoż stryja Cherubina Gołuchowskiego, stolnika poznańskiego, nabył 1507 r. Przygodzice oraz części we wsi Wierzchanów (dziś nieznanej) w p. kal. w zamian za trzecią część innych dóbr. Nabył jednocześnie za 800 zł w. przezyski na Przygodzicach od Wojciecha Sobockiego, kasztelana biechowskiego (P. 1390 k. 103). Od Cherubina nabył też wtedy sposobem wyderkafu za 2.200 zł w. wsie: Gołuchów, Przekupów, Baby oraz sumy na wsi królewskiej Morza (dziś nieznanej) w p. kal. (I. Kal. 6 k. 184; MRPS IV, nr 8480), zaś za 100 kop groszy kupił od Cherubina cały inwentarz żywy i ruchomości domowe w Gołuchowie i Przygodzicach (I. Kal. 6 k. 184v). Wysłany był 1508 r. z Mińska z misją do Prus Królewskich (MRPS IV, nr 442). W r. 1510 wspólnie z młodszym bratem Janem władał folwarkiem i czternastu łanami osiadłymi. Obok tych braci miał też tam swój folwark dziedziczny Maciej Kromno (Lib. Ben. diec. Pozn., s. 156). Rafał zakwitowany 20 VIII 1512 r. z dwuletniej administracji starostwa człuchowskiego (MRPS IV, nr 1734). Wspólnie z niedzielnym bratem Janem kupili 1513 r. od ich "stryja" Jana Sieńskiego za 1.200 grz. wsie Grunowo i Sienno w p. kośc. (ib., nr 1914) i zapisali my dług 300 grz., wydzierżawiając jednocześnie dożywotnio folwark z dworem w Siennie (ib., nr 1924) Jako legat królewski słany był 1514 r. na sejmik proszowski (ib., nr 2379). T. r. od Brygidy Wyciążkowskiej, żony Macieja Rutkowskiego, nabył wspólnie z bratem Janem za 300 grz. jej części w Wyciążkowie w p. kość. (Kośc. 345 k. 53). Ponowił tę transakcję za 300 grz. i 12 zł w. 1512 r. (ib. 233 k. 49). Wspólnie z bratem w 1515 r. nabył za 100 grz. części w Zębcewie p. kal. od Mikołaja, Jana i Piotra, synów zmarłego Jana Kośmidira, sędziego wieluńskiego (MRPS IV, nr 10612). W r. 1517 obaj bracia nazwani dziedzicami połowy Wyciążkowa (Kośc. 25 k. 29v). Latem 1518 r. Rafał był jednym z posłów wysłanych przez króla na sejm cesarstwa z tytułu opieki nad Ludwikiem, królem Czech i Węgier (MRPS IV, nr 11751). W 1519 r. wyznaczony na jednego z posłów słanych na elekcję cesarza rzymskiego (ib., nr 2988, 12197), dostał wtedy wspólnie z bratem Janem zezwolenie na wykupno małdrów klasztoru lubińskiego z rąk Jana Przyjemskiego (ib., nr 2989). Z tym Janem i ze stryjecznym Rafałem "Marszałkowiczem" dokonał 1520 r. wzajemnego skwitowania się z dóbr ojczystych (ib., nr 3273). Wedle przeprowadzonych 4 VII t. r. działów zobowiązał się trzymane przez siebie wsie Sienno i Grunowo przekazać po swojej śmierci bratu stryjecznemu (ib., nr 3371). Niewątpliwie był już wtedy zdecydowany po wielu latach wahań między karierą świecką a duchowną na wybór tej drugiej. Otrzymał 1521 r. zezwolenie na wykup wsi Macew w p. kal. z rąk Bernarda Siedlemińskiego (ib., nr 13068). Umarł 23 III 1527 r. w Pułtusku i tam pochowany (Korytk.).

2. Jan, syn Kaspra, podkomorzego kaliskiego, i Zofii z Oporowa, na prośbę brata Rafała otrzymał 6 VII 1505 r. ekspektatywę na urząd podkomorzego kaliskiego po cesji lub śmierci ojca (MRPS III, nr 2303), ale jako podkomorzy kaliski i starosta radziejowski występował po raz pierwszy dopiero 14 X 1512 r., niewątpliwie już po śmierci ojca (ib. IV, nr 1752). Był 1518 r. starostą kolskim (P. 1392 k. 248v). Występował 4 VII 1519 r. jako poborca generalny wielkopolski (MRPS IV, nr 12239). W 1520 r. nazwany celnikiem kaliskim (ib., nr 12575). Poborcą wielkopolskim był jeszcze 8 VIII 1523 r. (ib., nr 4339), a może i 25 I 1524 r. (ib., nr 13763). Kasztelan brzeski już 21 II 1525 (ib., nr 14185). Od 9 VI 1533 r. działał jako surrogator deputowany przez króla do powiatów kaliskiego i konińskiego (P. 1393 k. 610). Jemu i jego bratu Rafałowi zaręczyli w 1506 r. Mikołaj Gruszczyński, kasztelan wieluński, oraz bracia Piotr i Marcinz Gruszczyc, dziedzice Koźmina, za Wojciecha Koźmińskiego, iż skoro tylko za posag Zofii z Leszna wykupi swe dziedziczne dobra, ów posag w sumie 1.100 zł w. i tyleż wiana oprawi jej (I. Kal. 6 k. 111). Wyjednał 1509 r. nadanie sobie dóbr skonfiskowanych Kasprowi Dłuskiemu z Siedlnicy w ziemi wschowskiej, Wojciechowi Kąkolewskiemu w pow. kościańskim, Andrzejowi Zborowskiemu z Lipia w pow. kościańskim i Janowi Lupszyńskiemu w pow. radziejowskim (MRPS IV, nr 9268). Pozwał Jana 1510 r. Piotr Pielgrzym, dziedzic w Kobylnikach, o zabranie i wywiezienie do Lasocic kmiecia z Kobylnik wraz z całym inwentarzem żywym i ruchomościami (Kośc. 232 k. 95v). Ugodził się 1511 r. z Zofią Kromnową, mającą oprawę wiana na części Leszna, i z jej synem Rafałem Kromno o jego część dziedziczną w Lesznie, wykupując go (Ws. 1 k. 76v, 79, 80v). Kwitował go Rafał Kromno 1524 r. z tych sprzedanych dóbr (ib. k. 175v). Dostał 1514 r. plac na przedmieściu Wschowy, który przypadł był królowi (MRPS IV, nr 2258). Swoją część wsi Woliszewo w p. kośc. sprzedał 1516 r. za 150 grz. Piotrowi Sierpowskiemu (P. 1392 k. 76v). Otrzymał 1518 r. w trzyletnią dzierżawę cło wodne za 1.200 zł oraz cła ziemskie łęczyckie, radziejowskie i kłodawskie za 300 zł rocznie (MRPS IV, nr 11649). T. r. kupił za 30 grz. od Marcina Kośmidra z Gruszczyc jego część w Ząbcewie p. kal. (P. 1392 k. 248v). Inną część w tej wsi kupił 1519 r. za 30 grz. od Adaukta Kośmidra z Gruszczyc (ib. k. 300v), jeszcze inną w 1523 r. od Katarzyny Piątkowskiej, wdowy po Mikołaju Brzeskim z Drużbina, dając jej w zamian za to dwa łany puste w Przekupowie p. kal. i dopłacając 110 grz. (I. i D. Z. Kal. 2 k. 87v). Rajcom miasta Radziejowa jako ekonomom ("witrykom") kościoła Najśw. Marii Panny w Radziejowie zabezpieczył 1520 r. na dochodach starostwa radziejowskiego roczny czynsz 30 grz. od sumy 500 grz. (MRPS IV, nr 3312). Z przeprowadzonych t. r. 16 VI i 4VII działów z braćmi, rodzonym Rafałem i stryjecznym Rafałem, wziął miasto Radziejów z przyległymi wsiami oraz wsie Drzeczkowo i Wolikowo wraz z obowiązkiem dożywotniego utrzymania rodzonej ciotki panny Małgorzaty L. (ib., nr 3371, 12619, 13209). Od Mikołaja Kośmidra z Gruszczyc, dworzanina królewskiego, kupił 1524 r. za 200 grz. dom i plac w Kaliszu koło kościoła Franciszkanów (ib., nr 13911). T. r. uzyskał łączny zapis na sumy zabezpieczonemu na mieście Radziejowie z przyległymi wsiami oraz na wsiach Morza, Rusów i Macew (ib., nr 4453). Tenutę wsi królewskiej Dolsko ze starostwa inowrocławskiego rezygnował 1525 r. za 600 zł Januszowi Latalskiemu, kasztelanowi lędzkiemu i staroście inowrocławskiemu (ib., nr 4661). W 1526 r., dnia 17 IX, nie amjąc jeszcze najoczywiściej męskiego potomka, zapisał miasto Radziejów ze wsiami swemu "ze stryjecznych rodzonemy" Piotrowi Służewskiemu, kasztelanowi inowrocławskiemu. Ten zaś ze swej strony sporządził jendocześnie analogiczny warunkowy zapis miasta Służewa z przyległymi wsiami oraz trzymanych przez siebie kilku wsi królewskich na Kujawach na rzecz Jana L. Wtedy też mianowali się wzajemnie opiekunami swoich dzieci (ib., nr 5126-5128). Od Barbary, żony Przecława Laskowskiego, kupił w 1527 r. za 70 grz. części wsi Piwnice w p. kal. (P. 1393 k. 171). Mianowany przez prymasa Łaskiego "starostą", to jest administratorem dóbr źnińskich i gnieźnieńskich, został przez kapitułę gnieźnieńską powołany w 1527 r.na protektora i obrońcę przed zamachami na dobra kościelne ze strony szlachty, a przede wszystkim ze strony niejakiego Sokoła (A. Capit. I., nr 3042). Od kapituły matropolitalnej kupił między r. 1519 a 1529 za 600 grz. wieś Kajew w p. kal., łącząc ją z posiadanymi tam już Gołuchowem, Morzą i Chynową (I. R. Z. Kal. 3 k. 106, 459; MRPS IV, nr 16950). przez cały okres rządów w diecezji płockiej brata Rafała był administratorem tamtejszych dóbr biskupich, a po śmierci tego brata spadkobiercą całej jego fortuny. Od Wacława Zaremby, wojewodzica kaliskiego, i jego braci Jana i Krzysztofa dostał dożywociem 1530 r. dwór za murami Kalisza. (I. i D. Z. Kal. 2 k. 171). Marcin Zborowski, cześnik koronny i starosta odolanowski, dostał t. r. konsens na wykupienie z rąk Jan L. Przygodzic (MRPS IV, nr 15916), ale jeszcze tego roku Jan uzyskał dekret królewski utrzymujący go w posiadaniu Przygodzic przeciwko pretensjom Zborowskiego (ib., nr 5782). Rok 1531 przyniósł zakwitowanie z wybierania poboru województw poznańskiego i kaliskiego za lata 1519-1522 (ib., nr 15978), oraz złączenie wszystkich należności zabezpieczonych na dobrach królewskich: Stary Radziejów, Bytom, Próchnowo, Bodzanowo, Czołowo, Bieganó, Skotniki, Ostrów, Wielkie i Małe Płowce, na mieście Skulsko i na wsiach Złotowo i Sadowie w p. kruszw., wreszcie na wsiach Macew i Morza w p. kal. w jedną sumę 2.012 zł w złocie, 700 zł, 3.638 grz. i 62 grzywny srebra nie formowanego (ib., nr 15983). Dostał też wtedy zezwolenie na wykup z rąk Stefana i Andrzeja braci z Wilkowa wsi Rusów ( Russowo) w ziemi kaliskiej (ib., nr 16002) oraz konsens na wykupienie młyna wodnego koło Kalisza z rąk Bernarda Wilczyńskiego (ib., nr 5908). t. r. swoje wsie: Drzeczkowo, Wolikowo, Wyciążkowo oraz młyn Piotrowice w p. kośc. dał strjecznemu bratu Rafałowi (P. 1393 k. 436), a od Mikołaja Czermińskiego uzyskał donację części we wsiach Czermin i Pojednica w p. kal. (ib. k. 480v). Umarł w r. 1535, krótko przed 30 VI (At XVII, s. 475). Żonie swej Marii de Marcelanges (Marcellanges), wdowie 1-o v. po Jarosławie z Wrzący Sokołowskim, kasztelanie lędzkim i staroście kolskim oprawił 25 I 1520 r. na połowie swych dóbr posag 2.000 zł (MRPS IV, nr 3214) i jednocześnie spisał z nią wzajemne dożywocie (ib., nr 3215). Zapis dożywocia ponowił 1521 r. (ib., nr 3780). W 1520 r. wspólnie z tą żoną zawierał ugodę z prymasem Łaskim i Wojciechem Sokołowskim, starostą brzeskim, opiekunami jej dzieci z pierwszego małżeństwa, o sparwowanie tej opieki i o dobra nieletnich (ib., nr 3253). Tę opiekę nad młodymi Sokołowskim sprawowali potem oni oboje, jak to widzimy np. w r. 1523 (ib., nr 4132). Maria fundowała 1522 r. ołtarz w kolegiacie radziejowskiej (ib., nr 4067). Wojciech Lubieniecki dostał 1526 r. konsens na wykupienie z jej rąk wójtostwa we wsi Dąbie (ib., nr 14540). Jan pozostawił jedynego syna Rafała, dla którego w 1531 r. mianował opiekunami: Andrzeja hr. z Górki, swego stryjecznego brata Rafała L., oraz swego siostrzeńca Rocha Koźmińskiego (P. 1393 k. 435). Miał ponadto córkę Dorotę, żonę 1543 r. Stanisława Siewierskiego, kasztelana konarskiego (Bon.).

Rafał, syn Jana, kasztelana brzeskiego, i Marii de Marcelanges, urodził się nie wcześniej niż w 1526 r., lae najprawdopodobniej był na świecie 1527 r. Po ojcu staroście radziejowskim, dworzanin królewski 1541 r. (MRPS IV, nr 20534). Mianowany wojewodą brzeskim 4 XII 1545 r. (ib., nr 7533), zrzekł się tego urzędu w 1550 r., zapewne krótko przed 27 VII, kiedy to mianowano jego następcę (ib. V, nr 1058). Szafarz poborów w województwie kaliskim 1567 r., w całe Wielkopolsce w l. 1578-1579 (MK 123 k. 175, 176; 125 k. 47v, 48). Został 24 IV 1578 r. przełożonym mennicy królewskiej (ib. 118 k. 366v, 367), a był nim do r. 1580. Kasztelanem śremskim mianowany 1580 r. (R. Kal. k. 145v). Dziedzic Gołuchowa z przyległościami, części wsi Czermin i Pojednica wyderkował 1538 r. za 200 grz. Mikołajowi Czermińskiemu (P. 1394 k. 227) zaś w 1539 r. obie te wsie sprzedał za 300 grz. Janowi Czermińskiemu (I. i D. Z. Kal. 2 k. 343). W czasie jego nieobecności (w kraju?) król 29 XII 1540 r. mianował administratora starostwa radziejowskiego Grzegorza Zbożego Zakrzewskiego, podsędka inowrocławskiego (MRPS IV, nr 20474). Otrzymał 1541 r. konsnens królewski na wykupienie wsi Blizanów, Tykadłów, Zborów, Tłokinia, Witów i Grodzisko w p. kal. z rąk Jana Kobyleńskiego i na dożywotnie ich dzierżenie (ib., nr 21534, 21535). Zapisane na tych dobrach sumy zostały mu w 1544 r. złączone w jedną, to jest 3.000 zł w., 270 grz. polskiech i 480 grz. groszy szerokich (ib., nr 21539). W 1552 r. wsie: Blizanów, , Tłokinię, Zborów z młynem, Grodzisko, Rusów, Tykadłów, Marzewo pustki oraz Morzę otrzymał prawem wieczności (ib. V, nr 5685). Część we wsi Żakowice w p. kal., kupioną od Katarzyny Wikowskiej, sprzedał 1543 r. za 400 grz. Janowi Czermińskiemu (P. 1395 k. 71). T. r. kupił od Mikołaja Potworowskiego za 1.000 grz. jego części we wsiach Jedlec i Żakowice (ib. k. 85). W Jedlcu t. r. nabył jeszcze i inne części od Małgorzaty Jedleckiej, żony Jana Małochowskiego, wieczyście, i od Doroty, wdowy po Janie Jedleckim Bombaju, 2-o v. żony Tomasza Stawskiego, wyderkafem za 120 grz., do których to części był wwiązany 1544 r. (P. 1395 k. 120v; I. Kal. 7 k. 197). T. r. dał Stanisławowi Radomickiemu dwa półłanki roli pustej w mieście Śmiglu, biorąc w zamian za to sadzawkę zwaną Krzywy Staw z młynem wodnym i ósmą część sadzawki zwanej Błutów w Radomicku w p. kośc. (P. 1395 k. 125). Siedlisko puste zwane Kośmidrowskim przy ulicy Szkockiej w Kaliszu zobowiązał się t. r. sprzedać za 200 grz. Stanisławowi Jedleckiemu Turkowi (I. Kal. 7 k. 407), a folwark z rolami i ogrodem zw. Ciężki cz. Podgórze w tymże mieście temuż Jedleckiemu za 200 grz. (ib. k. 408v). Części w Jedlcu, kupione od Małgorzaty Jedleckiej, sprzedał 1545 r. za 200 grz. Wojciechowi Jedleckiemu zw. Mixti (I. i D. Z. Kal. 6 k. 386v). Otrzymał 1546 r. konsens na wykupu pewnych dóbr w powiecie radziejowskim, a więc wsi: Złotniki i Pczenino (dziś Pścino) od Katarzyny Chocimskiej, wdowy po Andrzeju Działyńskim, i Strzeżewo z rąk Wawrzyńca, Mikołaja i WOjciecha Trzebuchowskich (MRPS IV, nr 7659) i t. r. zezwolenie na wykup pewnych sołectw we wsiach starostwa radziejowskiego, wsi Ceków w p. kal. z rąk Lamberta Zaksińskiego, kasztelana brzezińskiego, sołectwa w mieście Radziejowie od Katarzyny Dedarskiej ról sołeckich w Tykadłowie od Piotra Szala i od Pękawki, które to role zostały przyłączone do Blizanowa (ib., nr 7665-7668). Pozwał 1547 r. Wacława Zarembę z Kalinowy, kasztelana nakielskiego, który pożyczył był kiedyś od ich ojca dwanaście pięknych pancerzy i nie zwraca ich teraz synowi (I. i D. Z. Kal. 7 k. 404v). Zobowiązał się 1551 r. części wsi Śiwnarzów w p. brzeskim, kupione od Katarzyny Niegibalskiej żony sławetnego Jana Paula, sprzedać Jerzemu Zakrzewskiemu, zędziemu ziemskiemu inowrocławskiemu, za 400 zł, zaś części Niegibalic, też od niej nabyte, Błażejowi Niegibalskiemu za 600 zł (I. Kal. 13 s. 650, 653). Zrzekł się posiadania wsi Czołowo koło Radziejowa, której dożywocie dane zostało 1552 r. Krzysztofowi Sokołowskiemu (MRPS IV, nr 5695). T. r. nabył za 1.00 grz. całą wieś Ciechniów w p. kal. od Wojciecha Bartodziejskiego i jego żony Ewy Żytowieckiej (I. Kal. 15 k. 190; I. i D. Z. Kal. 6 k. 443v). Stanisławowi Jedleckiemu sprzedał 1554 r. za 49 grz. SIedlisko Kośmidrowskie w Kaliszu przy ulicy Szkockiej (P. 1396 k. 237), zaś Janowi Jedleckiemu zwanemu Szarło sprzedał wtedy za 100 grz. swoją część młyna Nadolnego we wsi Jedlec p. kal., z tym warunkiem, iż sobie tę część sam wykupi od spadkobierców zmarłego WOjciecha Jedleckiego zwanego Mixti (ib. k. 238v). Od Jana Świdwy z Szamotuł, kasztelana biechowskiego, kupił 1557 r. za 3.000 zł jego piąte części we wsiach: Zagórzyn, Żegocin, Pamięcin, Wielkie i Małe Pruszkowo (dziś Pruszków), Gadów, pustki Dojutrów oraz Małe Zagórzynko w p. kal. (P. 898 k. 771v; 1396 k. 416). Od Jana Opalińskiego kupił 1559 r. za 4.500 zł jego dziesiąte części w mieście Kazimierzu i przyległych wsiach w p. kon. oraz we wsi Żegocin z przyległościami w p. kal., spadłe na Opalińskiego po jego matce Jadwidze z Lubrańca (P. 1396 k. 754). Od Albrechta, księcia pruskiego, któremu pożyczył 15.000 tal., wziął w r. 1561 zastawem Działdowo w Prusach Książęcych (T. Wotschke, Herzog Albrecht u. Graf Raphael v. Lissa, Altpreuss. Monatschrift XIV z 3). Krzysztof Zaksiński i jego żona Anna Niewieska, urodzona z Zofii, siostry wspomnianej wyżej Jadwigi z Lubrańca, sprzedałi 1562 r. Rafałowi L. za 1.500 zł trzecie części piątych cześci we wsiach: Zagórzyn, Kliszewo, oba Dojutrowy, Zagórzynek, oba Proszkowa, Pamięcin i Żegocin w p. kal. oraz Gadów w p. kon. (I. Kal. 27 s. 1000). Część w Kazimierzu i wsiach przyległych, nabytą od Opalińskiego, wymieniał 1563 r. z Anną z Lubrańca, wdową po Mikołaju z Rusocic, kasztelanie biechowskim, na piątą część dóbr zagórzyńskich, tj. na wsie: Zagórzyn, oba Kliszewa, Dojutrów, Zagórzynek, oba Proszkowa, Pamięcin, Żegocin i Gadów, dopłacając jej 2.500 zł (P. 1397 k. 273v). Piąte części tych dóbr, nabyte od Anny Krzysztofowej Niewieskiej, dał t. r. tejże Annie, zachowując dla siebie nadał piątą część tychże dóbr, nabytą od Jana Świdwy z Szamotuł, kasztelana biechowskiego, piątą część nabytą od Anny z Lubrańca Rusockiej, kasztelanowej biechowskiej, i połowę piątej części, nabytą od Jana z Opalenicy (ib. k. 283, 285). Jego sumy na wsiach: Janowie, Grodzisku, Tykadłowie, Tłokini, Zborowie i na wójtostwach Blizanowskim i Tłokińskim uznane zostały 1564 r. za dobre i dożywotnie (I. Kal. 29 s. 709). Jako spadkobierca dóbr po zmarłym Wacławie L., pozwany był 1566 r. przez braci Słupskich (Kośc. 245 k. 222v). Wdowa po tym Wacławie, teraz już 2-o v. Rozdrażewska, kwitowała 1568 r. Rafała z sumy 1.000 zł z dzierżawy miasta Leszna i wsi: Wielkie Grunowo, Strzyżewice, Lasocice, Zimny Folwark w p. wschow., Drzeczkowo, Wolikowo, Wyciążkowo i pustki Piotrowice w p. kośc., jej dożywotnich po pierwszym mężu (I. Kal. 34 s. 1402). Os Stanisława hr. z Górki, starosty kolskiego, otrzymał t. r. zobowiązanie sprzedaży za 30.000 zł wsi Baranów, Przewóz, Suchorzew, Skopoanie, Gołego Wola, Wojków, Dymitrów, Wolica Dymitrowska i Otoka w p. sandomierskim (ib. s. 1542) oraz osobne zobowiązania do rezygnacji wieczystej wsi Koło w sąsiędztwie Dymitrowa (ib. k. 1545). Formalne dopełnienie aktu kupna Baranowa z przyległościami nastąpiło w 1570 r. (R. Kal. 3 k. 202). Od Jana Wysockiego kupił Rafał 1569 r. za 6.000 zł wsie Wysocko Małe i Janków, odziedziczone przez tego Jana po stryjecznym bracie Tomaszu Wysockim (ib. k. 150v). Na czas jego nieobecności, spowodowanej podróżą do Moskwy 1569 r., surogatorem w Radziejowie mianowany został 18 III Marcin Zakrzewski (MRPS IV, nr 3867). Od Macieja Gośniejewskiego Rafał kupił 1575 r. za 8.500 zł Topolę Wielką i pustkę Smogorzyn (dziś nieznana) w p. kal. (R. Kal. 4 k. 329av). Otrzymał 1578 r. zezwolenie królewskie na przekazanie wsi Blizanów, Tykadłów, Rusów, Zborów, Tłokinia i Grodzisko w dożywocie synowi (MK 118 k. 279, 279v). Od Stefana Wysockiego i jego braci stryjecznych, Macieja, Wojciecha i Jana Wysockich, kupił t. r. za 2.00 zł część wsi Topola Mała w p. kal. (R. Kal. 5 k. 11). Od Małgorzaty Bunińskiej, żony Wojciecha Ścipierskiego, kupił t. r. za 800 zł część wsi Tarchały i Topola Mała oraz pustek Kalkarnowo (?) i Gorzuchy w p. kal. (ib. k. 26). Wieś dziedziczną Płowce Wilekie w p. radziej. odstąpił t. r. swemu synowi Janowi (ib. 121 k. 78v, 79). Od Wojciecha Wysockiego kupił t. r. części wsi Topola Mała za 1.000 zł ( R. Kal. 5 k. 47). Kupił 1580 r. od Zofii z Niewierza, wdowy po Wawrzyńcu Żegrowskim, 2-o v. żony Mikołaja Grzymiszewskiego, wieś Żelazków za 6.000 zł (ib. k. 145v). Od Jadwigi Marszewskiej, żony Piotra Mycielskiego, jednej ze spadkobierczyń Samuela Gołanickiego, kupił t. r. za 500 zł jej części we wsiach Jezierzyce i Niechłód (ib. k. 169). Od spadkobierców tego Gołanieckiego, między innymi od Bieganowskich i Radzewskich, skupił całe wsie: Gołanice, Jezierzyce, Niechłód i części Piotrowic w p. wschow. oraz wsie Bucz i Grobia w p. kośc., poczem t. r. został do tych dóbr wwiązany (Ws. 9 k. 233; P. 936 k. 330, 429; 1399 k. 461). Od Walentego Jedleckiego zwanego Dziaba kupił 1582 r. za 2.000 zł jego części w Jedlcu wraz z połową młyna na rzece Przośnie, zwanego Sadowy (R. Kal. 5 k. 238). Miasto Rozdrażew i wsie: Rozdrażewska Wieś, Trzemeszno, Grębowo i pustki Nowawieś i Toki, dobra odziedziczone po stryjecznym bracie Wacławie, sprzedał 1583 r. za 39.000 zł Janowi Rozdrażewskiemu, podkomorzemu poznańskiemu (I. i D. Z. Kal. 6 k. 605v). Swoje części we wsi Bucz i Grobia oraz części w pustej wsi Boszkowo Stare sprzedał 1584 r. za 5.000 zł Wojciechowi Bronikowskiemu (R. Kal. 5 k. 421v). Od Jerzego Latalskiego kupił t. r. za 30.0 000 zł miasto Staw z zamkiem i przyległymi pustkami Golinczewo i Dziwisze oraz przyległe wsie: Kościany, Krowica, Cieszykowo, Mroczki, Sobiesęki, pustki Pajeki (?), Wawry i Chudki w województwach kaliskim i sieradzkim (P. 1399 k. 421). Od Stefana Pogrzybowskiego kupił 1585 r. za sumę 5.000 zł części we wsi Sadowie i Chełstów w p. kal., które to wsie miał już wposiadaniu w pewnych zyskach i przezyskach (ib. k. 472). Od Wojciecha Radzimskiego kupił t. r. za 1.200 zł części Wielkiego Wysocka w p. kal. (R. Kal. 5 k. 502v). Umarł w 1592 r., krótko przed 1 V, bowiem wtedy kasztelnię śremską, wakującą po nim, dano Zebrzydowskiemu (MK 137 k. 94v, 95). Żonie swej Barbarze, córce Mikołaja z Podhajec Wolskiego, kasztelana sandomierskiego, oprawił 6 III 1544 r. sumę posagową 8.200 zł na wsiach: Gołuchów, Kajew, Grodziec, Przygodzice, Chynowa, Zębców w p. kal., Czołpin w p. radziej. oraz na sumach zabezpieczonych na królewszczyznach w powiatach radziejowskim i kaliskim (MRPS IV, nr 21430). W 1569 r., udając się z poselestwem do Moskwy, mianował opikę dla swych dzieci urodzonch z drugiej żony, Anny Korzbokówny (Kutzbach), córki zmarłego już Wilhelma, wolnego pana na Milczu i Starburku z Madgaleny z Sycowa (R. Kal. 3 k. 172). Tej żonie dał 1575 r. ponowny zapis dożywocia uzupełniający poprzedni, zrobiony podczas sejmu lubelskiego. Rozciągnął teraz owo dożywocie na wsie: Przygodzica, Chynowa, Dębnica z Rudą żelazną, Zębców, Janków, Topola Wielka, pustki Smogorzyn (R. Kal. 4 k. 247). Druga żona była jeszcze 1584 r., kiedy kwitowała Jadwigę Siedlecką, wdowę po Janie Zaksińskim (I. Kal. 50 s. 65). Z pierwszego małżeństwa z Wolską pochodzili synowie Jan i Andrzej oraz córka Katarzyna, zmarła 1584 r. (I. Kal. 50 s. 402, 1505), żona 1-o v. 1564 r. Wacława Ostroroga, 2-o v. 1580 r. Jana Konieckiego, ochmistrza dworu królowej, starosty łomżyńskiego. Z drugiej żony był syn Wacław (wedle Paprockiego też Rafał, starszy od niego, dzierżawca lubodzieski(?), zmarły młodo) i córki: Anna, w r. 1589 żona Jerzego hr. z Łabiszyna Latalskiego, nie żyjąca już 1613 r., Marianna, urodzona 1574 r., zmarła 1642 r. (Estr. XXXII, s. 288), wydana 1-o v. 1592 (1594?) r. za Andrzeja Firleja, kasztelna radomskiego, 2-o v. 1611 r. za ks. Janusza Zasławskiego, wojewodę wołyńskiego, Barbara, w l. 1600-1622 żona Władysława Przyjemskiego, podkomorzego kaliskiego, wdowa 1637 r.

1) Jan, syn Rafała, kasztelana śremskiego, i Wolskiej, mocą cesji ojcowskiej starosta radziejowski, składał 2 II 1580 r. przysięgę na ten urząd (MK 123 k. 77v, 78). T. r. z powodu jego choroby wyznaczono surogatora w tym starostwie w osobie Pstrokońskiego (Bon.). Umarł w 1589 r. (B. Uniw. Warsz., rkp. 44). Był mężem Zofii Jadwigi Opalińskiej, córki Andrzeja, marszałka wielkiego koronnego, ur. 29 XII 1563 r. (ib.) która 9 I 1579 r. otrzymała od swego przyszłego teścia Rafała L. prawę 9.000 zł posagu na dobrach leszczyńskich (MK 125 k. 42), Jan zaś 12 I t. r. otrzymał do marszałka zapis 9.000 zł posagu za tę swoją przyszłą żonę (ib. k. 39v-41). T. r. 14 II odbyły się na zamku poznańskim zaślubiny tej pary (Estr. XIV, s. 234; Kronika, s. 415), poczem Jan oprawił swej żonie 9.000 zł na mieście, wsi i przedmieściu Leszno oraz na wsiach: Gronowo, Strzyżewice, Lasocice i Sienno, z wyłączeniem Drzeczkowa, Wolikowa, pustek Piotrowic i Piegazina, części Wyciążkowa w p. kośc., Płowców w p. radziej., dóbr mających mu przypaść w dziale braterskim po ojcu (Ws. 202 k. 33). Jeszcze tego samego roku Zofia skasowała tę oprawę (ib. k. 232v). Jako wdowa, od Jana Tworzyjańskiego kupiła 1596 r. za 400 zł domy, siedliska i ogrody koło Folwarku Małego przy mieście Lesznie (Ws. 204 k. 4), a darowała je 1599 r. plebanom leszczyńskim (Karw.). Kościołowi i plebanii katolickiej w Lesznie zapisała t. r. 280 zł czynszu rocznego na swej oprawie na dobrach leszczyńskich (Nowacki, Archidiec. Pozn. II, s. 437, 560). Swoją oprawę na Lesznie i wsiach przyległych, która to oprawa mocą ugody z braćmi mężowskimi, Andrzejem i Wacławem, przeniesiona została na miasto Staw oraz wsie: Kościanki, Sobiesęki, Krowica Pusta cz. Mniejsza, Cieszykowo, Mroczki W. i Stok, a też na części w Mroczkach Mn., teraz zaspokojona całkowicie ze swego posagu przez zięcia Tęczyńskiego cedowała 1601 r. Andrzejowi Leszczyńskiemu. Tęczyński wypłacił jej posag, z chwilą, kiedy sam za swą żonę z rąk wspomnianych wyżej jej stryjów odebrał 70.000 złp posagu (Rel. Kal. 1 k. 257). Żyła jeszcze 1602 r., kiedy ją pozwali Smuszewscy (s. 19 k. 151v, 152). Jedyna córka z tego małżeństwa, Katarzyna, ur. 1588 r., ochrzcz. 17 III (LB Poznań), była najpierw 1600 r. za Andrzejem z Tęczyna, starostą stryjskim, potem kasztelanem wojnickim, bełskim, 2-o v. 1615 r. za Adamem Sędziwojem Czarnkowskim, wojewodą łęczyckim, starostą genralnym wielkopolskim. Zmarła w Czarnkowie 28 VI 1639 r. (A. B. Sieraków W. 60). Katarzyna, jedyna spadkobierczyni rodziców, pozostawała w 1589 t., a i potem aż do zamążpójścia pod opieką stryja Andrzeja (I. R. Kon. 23 k. 467; Kośc. 270 k. 155v).

2) Andrzej, syn Rafała, kasztelana śremskiego, i Wolskiej, ur. ok. 1553 (według Wotschkego maił lat 16, kiedy w r. 1569 imatrykulował się w Lipsku), wojewoda brzeski 28 I 1591 r. (Karw., Kronika Leszcz.) otrzymał starostwo nakielskie 24 I 1601 r. (MK 147 k. 2v, 3; N. 167 k. 400) i t. r. 16 VIII dostał konsens królewski na scedowanie tego starostwa Mikołajowi Walewskiemu (MK 147 k. 118v, 119). Dziedzicem Baranowa w ziemi sandomierskiej nazwany już 1578 r., wieś Dobra w wojew. lubelskim wydzierżawił 1588 r. Janowi Dulskiemu, kasztelanowi chełmskiemu (ib. 135 k. 170v-172). Od Jana, Jerzego, Andrzeja, Mikołaja, Zygmunta, Fryderyka i Aleksandra, braci Turskich kupił 1592 r. za 4.500 zł części wsi Wielkie i Małe Tursko i pustek Zaszkudle i Turowy (R. Kal. s. 621), a od Jana Turskiego t. r. kupił za 4.000 zł jego części w Wielkim i Małym Tursku (ib. k. 561v). Około r. 1593 przejął macierzyste dobra podhajeckie na Rusi z zamkiem obronnym, który ufortyfikował. W imieniu własnym oraz brata Wacława i bratanicy Katarzyna całe części wsi Wysocko Wielkie, kupione przez ojca od Wojciecha Radzimskiego, rezygował wieczyście 1593 r. Rafałowi Kaniewskiemu (I. i D. Z. Kal. 28 k. 20), a w r. 1594 kupił za 800 zł od Melchiora i Katarzyny, żony Jana Gostyńskiego Borka, Radzewskicj ich części we wsiach Gołanice, Jezierzyce, Niechłód i Piotrowice w p. wschowskim, oraz wsie Bucz i Grobia w p. kościańskim (P. 1401 k. 215). Całe dobra Gołanice, Niechłód, Jezierzyce i części Zbarzewa i Piotrowic sprzedał 1596 r. za 20.000 zł Stanisławowi Cikowskiemu z prawem odkupu (Ws. 204 k. 29v). Od Jadwigi Wysockiej, córki Jana Wysockiego cz. Gniazdowskiego i Agnieszki Tarchalskiej, żony zaś Macieja Podkockiego Palucha, nabył 1598 r. części wsi Topola Wielka i Tarchały oraz pustek Gorzyczki w p. kal (R. Kal. 7 k. 127bv). T. r. kupił za 1.800 zł od Jana Jedleckiego zwanego Szarło jego części w Jedlcu, które już posiadał na prawie zastawu (ib. k. 185). Międzybórz z przyległościami na Śląsku sprzedał 1599 r. księciu oleśnickiemu (Karw.). Wspólnie z bratem Wacławem w skutku ugody zwartej z bratanicą Katarzyną, teraz już żoną Tęczyńskiego, intromitowany 1600 r. do dóbr tej Katarzyny, to jest do miasta Leszna i wsi Drzeczkowo, Gronowo, Strzyżewice, Lasocice, Sienni w powiatach kośc. i wschow. oraz do wsi Płowce w p. radziej. Oprawę Zofii z Opalińskichm wdowy po bracie Janie obaj bracia przeniśli teraz z dóbr leszczyńskich na wsie: Kościany, Szyki (Sobiesęki?), Krowica Pusta cz. Mała, Cieszyków, Mroczki Wielkie, Stok oraz nz części wsi mroczki Małe w p. kal. (Ws. 17 k. 213v). Z podziału dokonanego z bratem Wacławem otrzymał: Leszno, Drzeczkowo i Gołanice w powiatach kośc. i wschow., Staw w p. kal., Płowce i Wołpin w brzeskim i radziej., Baranów w wojew. sandomierskim. Wziął nie tylko tę część, która należała mu się po ojcu, ale i tę nabytą od bratanicy, w zamian za co przejął długi ojcowskie. Od spadkobierców drugiej żony Sanguszówny, anbył na Wołyniu dobra beresteckie. Od Paca, wojewody mińskiego mińskiego nabył połowę majętności Dołhobrody w p. brzeskim lit. wraz z częściami miasteczek Anna i Sławatycze oraz wsią Oleszew (Holeszów) (MK 170 k. 569-572). Miasto Staw i wsie: Krowica Pańska, Cieszyków, Kościany, Mroczki Pańskie, Sobiesęki, Stok i Golinczewo sprzedał 1604 r. 60.000 zł ks. Janowi Rozdrażewskiemu (R. Kal. 7 k. 691). Umarł 24 VII 1606 r. w Beresteczku (Starowolski, Monumenta Sarm., s. 322), pochowany w Baranowie). Jego pierwszą żoną, zaślubioną zapewne około 1578 r., była Anna Firlejówna, córka Andrzeja kasztelana lubelskiego, i Barbary Śrzeńskiej, zamrła w 1588 r., między 7 II a 15 III (Scr. rer. Polonic. VIII, s. 101). Drugi raz żenił się 1596 r. z ks. Fedorą Sanguszkówną, córką Romana, wojewody bracławskiego, wdową po Stanisławie Radzimińskim, wojewodzie podlaskim, i po ks. Aleksandrze Prońskim, kasztelanie trockim, zmarłą w 1598 r., krótko przed 16 IV. P raz trzeci zaślubił 1598 r. Zofię Opalińską, córkę Jana, kasztelana rogozińskiego, i Barbary z Ostroroga. Zofia w 1611 r. kupiła za 4.000 zł od Marcina Skrzetuskiego części Wyciążkowa i całe Zaborowo zwane Nowym Folwarkiem w p. kośc. (Ws. 204 k. 389). W 1622 r. kupiła od Jana Wilkowskiego za 71.000 zł majętność Wilkowską, to jest części jego własne i skupione od braci w Wilekowie i Przybyszewie p. wsch., oraz w Starej Smyczynie i Błutkowie w p. kośc. (Ws. 33 k. 115). Zofia już nie żyła 4 X 1623 r. (MK 170 k. 569), pochowana w Poznaniu u Bernardynów (Karw.). Z pierwszego małżeństwa byli synowie, Rafał i Andrzej oraz córki: Barbara, wydana 14 V 1600 r. w Baranowieza Feliksa z Konar Słupeckiego, zrazu kasztelana żarnowskiego, potem lubelskiego, (S. Kot, Słupeccy w ruchu reformacyjnym, Reform. w Polsce IV, r. 1926, s. 185), i Katarzyna, wydana 30 I 1611 r. w Lublinie za Fabiana Czemę, wojewodzica malborskiego, starostę sztumskiego (Wotschke, s 45), późniejszego kasztelana chełmińskiego. Z trzeciego małżeństwa trzej synowie: Jan, Przecław i Wacław, Dzieci z pierwszej żony występowały w l. 1589 i 1592 jako spadkobiercy Andrzeja Firleja, kasztelana lubelskiego. Z nich, Andrzej podróżując umarł we Francji w 1606 r. (Karw.; Niesiecki).

(1) Rafał, syn Andrzeja, wojewody brzeskiego, i Firlejówny, ur. na Litwie w październiku 1579 r. (Karw.), kasztelan wiślicki 1611 r. (ZTP 27 s. 863), kasztelan kaliski 22 III 1618 r. (MK 159 k. 1v-2v), wojewoda bełski 25 VI 1619 r. (ib. 163 k. 193, 194). Trzymał starostwo horodelskie 1606 r., a 1619 dostał konsens na jego cesję (Bon.). Starostą wschowskim został 1613 r. wskutek cesji Wacława Kiełczewskiego, kasztelan biechowskiego. Umowę o tę cesję, zawarł pod zakłdem 16.000 zł, król potwierdził 10 IV t. r. (MK 155 k. 236, 237). W r. 1616 otrzymał konsens na scedowanie tego strostwa Ostrorogowi (Bon.). W 1633 r. miał starostwo hrubieszewskie, a był i starostą dubieńskim. Wspólnie z bratem Andrzejem sprzedał 1603 r. Tarnowiec Tarłowej (Bon.) Obok swych przyrodnich braci pozwany był 1608 r. przez Kaspra Rozdrażewskiego, kasztelana śremskiego, któremu ojciec ich zostawił był za 80.000 zł wsie Płowce Wielkie i Wołpin (?) oraz śpichlerz Mniejszy nad Wisłą koło miasta Nieszawy (Py. 134 k. 17v). T. r. wspólnie z żoną zostawili Woronczyn i Beresteczko (Bon.). W 1609 r. występował obok braci jako dziedzic Nawodzicy w ziemi sandomierskiej (ZTP 27 s. 505). T. r. wraz z żoną sprzedali Borowiec, Jastrzębie i Jaświny Samborskiemu (Bon.), a 1611 r. Kaski, Wolę Kaską i Poręby Zawiszy. W r. 1613 wwiązani oboje do części Okuniewa z przległościami, którą to część 1618 r. sprzedali Kossobudzkiemu (Bon.). Od Zofii ze Zborowskiej Sieniuciny Rafał nabył wyderkafem 1614 r. za 100.000 jej dobra dziedziczne po matce Katarzynie z Konar, to jest wieś Baszków, połowę miasta Zduny, wsie Rudę i Bestwin (Ws. 205 k. 1v). Wspólnie z żoną 1616 r. sprzedali Swinorycz księciu Zasławskiemu, a Łokacz księciu Prońskiemu. W l. 1619-1621 skupili oboje Rynie od Ryńskich i Młockicj, a 1621 r. zastawili Romanów Walentemu Czermińskiemu, a Włodawę księciu Zasławskiemu (Bon.). Rafał 4 X 1623 r. przeprowadził działy dóbr z braćmi, Janem, Przecławem i Wacławem, biorąc następujące dobra w powiecie wschowskim: miasto Leszno z zamkiem, folwarkiem i przedmieściami, Grunowo, Lasocice, Strzyżewice, w powiecie sandomierskim: zamek i wieś Baranów, Dymitrów, Wojków, Golego WOla, Dąbrowica, Skopanie, Suchorzew, Przewóz, Nawodzica, folwark Międzywodzie; w województwie wołyńskim: Woronczyn z przysiółkami i weiś Żurowice; w województwie brzeskim litewskim: połowa dóbr Dołhobrody z częściami w miasteczkach Anna i Sławatycze oraz wieś Oleszów (Holeszów) (MK 170 k. 562-572). Horoszki Stare i Nowe z 24 wsiami sprzedał 1626 r. Stefanowi Niemiryczowi, a prawa do Dobratyna ustąpił księciu Puzynie. Wspólnie braćmi pozwał 1627 r. Stępkowskiego o ewikcję daną przy sprzedaży Woronczyna. T. r. od Paca kupił za 141.000 zł część dóbr Czartorysk (Bon.). Od brata Przecława kupił 1628 r. za 6.000 zł folwark Zaborowo w powiatach wschowskim i kościańskim (P. 1416 k. 74), zaś w 1634 r. nabył odeń za 24.000 zł Wyciążkowo w p. kośc. (Ws. 207 k. 18v). Sprzedał 1635 r. Ossolińskiemu Nawodzicę i Rybnicę ziemi sandomierskiej i t. r. dostał konsens na cesję Korytnicy Zaborowskiemu (Bon.). Umarł 29 III 1636 r. we Włodawie, mając lat 57, pochowany we Włodawie (Starowolski, Monumenta Sarm., s. 333-335; Estr. XVII, s. 189; XXXII, s. 286). Żoną jego zaślubioną 4 II 1604 r. we Włodawie była Anna Radzimińska, córka Stanisława, wojewody podlaskiego, i ks. Fedory Sanguszówny, macochy Rafała (ZTP 27 s. 530; P. 152 k. 85; Forst-Battaglia), urodzona około 1586 r., zmarła w Kwidzyniu 12 I 1635, pochowana we Włodowie 19 IV (Estr. XXVI, s. 59; XXXII, s. 286). Wniosła mężowi miasto Radzymin z przyległymi wsiami w wojew. mazowieckim, do których to dóbr Rafał wwiązany został 1605 r. Od brata przyrodniego ksiącia Aleksandra Prońskiego Anna dostała 1615 r. darowizną położone nad Bugiem miasta Sławatycze i Włodawę z przyległymi do owych miast wsiami (Bon.). Wedle Bonieckiego, Rafał miał niedługo po śmierci tej żony ożenić się powtórnie z Katarzyną Pociejówną, którą jako wdowę po nim wraz z dziećmi i wnuczką jego pozwała 1646 r. Jadwiga z Czarnkowskich Działyńska o spadek po księciu prońskim. W znanych mi aktach śladu tego drugiego malżeństwa nie znajduję, zaś Ogier (t. II, s. 109) pisze, iż śmierć go dopadła, gdy zamyślał o małżeństwie. Byłyb więc to tylko zamiar? Synowie z Radzimińskiej: Rafał, Andrzej, Władysław i Bogusław. Córki: Aleksandra, niezamężna, pochowana we Włodawie 17 V 1624 r. (Estr. XXXII, s. 292) i Teodora, wydana 1629 r. za Zbigniewa Gorajskiego, późniejszego kasztelana kijowskiego (ib.). Opiekunowie dzieci wojewody bełskiego, między innymi Jan i Przecław Leszczyńscy, stryjowie ich, dokonali 1636 r. podziału dóbr między nimi. Romanów z przyległościami postanowiono sprzedać na spłatę długów, zaś majętności tuliszkowską i rozdziałowską oraz Czechówkę z Winiawą i Andrzejówkę obrócić na spłatę długów Teodory Gorajewskiej. Wartość każdego z braci, po spłaceniu długów, wynosić miała 1.307.000 zł (Karw.).

a. Rafał, syn Rafała, wojewody bełskiego, i Radzimińskiej, ur. 1607 r., z działu w 1636 r. wziął miasto Włodawę z przyległymi wsiami, miasteczko Orchów z przyległościami, wieś Okuninkę i dwór w Lublinie na Przedmieściu Krakowskim. Do niego też należało miasto Tuliszków w wojew. kaliskim, Karpinos (?) na Litwie, Luta i Zdziarka w p. chełmskim (Karw.). Zmarł 1644 r., pochowany we Włodawie 14 XI t. r. (Estr. XXXII, s. 287). Jego pierwszą żoną zaślubioną przed r. 1638 Anna z Tulina Horstojówna, córka Samuela, podkomorzego kijowskiego i Teofili Gorajskiej, ur. ok. 1616 r., zmarła 14 V 1639 r. we Włodawie, drugą w 1641 r. Katarzyna Rejówna z Nagłowic, córka Andrzeja, starosty libuskiego (Estr. XVIII, s. 169, 170), która po śmierci Rafała wyszła 2-o v. przed 1648 r. za Rafała Buczkowskiego Tworowskiego. Z pierwszego małżeństwa syn Zbigniew i córka Teofila, w imieniu których, ajko małoletnich, Rafał w 1640 r. sprzedał połowę Hornostajopola za 120.000 zł Dorhojowskiemu (Bon.). Zbigniew zmarł młodo przed ojcem. Teofila wyszła 1-o v. 1657 r. za Rafała Buczackiego Tworowskiego, owdowiałego po jej macosze, 2-o v. była żoną Krzysztofa Drohojowskiego, stolnika lubelskiego, po którym wdową była 1671 r. (J. Drohojowski, Kronika Drohojowskich).

b. Andrzej, syn Rafała, wojewody bełskiego, i Radzimińskiej, mianowany wojewodą derpskim 1641 r. (MK 185 k. 338, 338v), był od r. 1636 po śmierci ojca starostą dubieńskim. Z działów 1636 r. dziedzic dóbr baranowskich w wojew. sandomierskim, Starego i Noewgo Czartoryska w wojew. wołyńskim oraz miast nowozałożnych: Rafałowa nad rzeczką Borową i Lubachowa nad Stryjem (Karw.). Umarł w r. 1636. Anna Katarzyna ks. Korecka, córka Samuela, zmarła po poronieniu 30 V 1639 r. w weku lat 21, pochowana w Czartorysku (Starowolski, Monumenta Sarm., s. 325; Estr. XXI, s. 202). W 1637 r. oprawił jej 231.000 zł posagu (Karw.).Drugą żoną była w 1643 r. Katarzyna Niemiryczówna, podkomorzanka kijowska, wdowa po Pawle Krzysztofie Sienucie, trzcią w 1647 r. była Krystyna z Komorowa Strusiówna, wdowa po ks. Konstantym Wiśniowieckim. Z pierwszego małżeństwa syn Samuel.

Samuel, syn Andrzeja, wojewody derpskiego, i Koreckiej, ur. 1637 r., rotmistrz królewski 1659 r., starosta łucki 1662 r., cedował to starostwo 1673 r. Bieniewskiemu. Oboźny koronny 1664 r., pułkownik 1665 r., za cesję Jana L., kanclerza wielkiego koronnego, starosta korsuński 1667 r., zmarł w 1676 r. (Karw.; Bon.). Po ojcu dziedzic Baranowa i masta Czartoryska z przyległościami, po matce prawie całej ogromnej fortuny Koreckich, pisał się hrabią na Korcu. W 1659 r. był mężem ks. Konstancji Wiśniowieckiej, córki Jerzego, starosty kaniowskiego, zmarłej 1669 r. (Bon.).

c. Władysław, syn Rafała, wojewody bełskiego, i Radzimińskiej, podkomorzy brzeski litewski 1649 r., starosta dubieński po bracie Andrzeju 1651 r., dostał 1653 r. to starostwo w sześćdziesięcioletnie posiadanie w zamian za zniszczenia jakim podczas wojen kozacko-tatarskich podległy jego dobra beresteckie (Vol. leg. IV, s. 191). Z działu braterskiego 1636 r. otrzymał miasto Beresteczko z przyległymi wsiami na Wołyniu, miasteczko Strzemilcze z przyległościami w wojew. bełskim i miasteczko Sławotycze z przyległościami w wojew. brzeskim litewskim. Nie żył już w 1661 r. Jego pierwszą żoną była Katrzyna z Lachowic Sieniucianka, drugą w 1654 r Świętsosława Dunin Rajecka, która po jego śmierci poszła 2-o v.1661 r. za Adama Macieja Sakowicza, wojewodę smoleńskiego, z 3-o v. 1669 r. za Mikołaja Potockiego, generała ziem podolskich (Bon.). Przeciwko Rajeckiej, już po śmierci jej drugiego męża Sakowicza, protestował się w 1662 r. Jan L., podkanclerzy koronny, w imieniu własnym i innych współopiekunów Andrzeja i Anny, dzieci Władysława urodzonych z pierwszej żony, o to, iż przedłożony przez nią testament Władysława spisany został już w momecie jego agonii i opatrzony fałszywym podpisem już po jego śmierci (P. 188 k. 278). Wspomniana córka, Anna Konstancja, była w 1663 r. żoną Kazimierza Stanisława Bieniewskiego, wojewody czerniechowskiego.

Andrzej, syn Władysława, podkomorzego brzeskiego litewskiego, i Sieniucianki, ur. ok. 1649 r., starosta dubieński po ojcu, dziedzic miast Beresteczka i Strzemilcza z przyległościami, otrzymał od Samuela L. 1647 r. darowizną jego dobra, ale się ich t. r. zrzekł z racji zbyt wielkich obciążających je długów. Od ciotecznego brata Krzysztofa Sieniuty dostał 1675 r. miasta Kobylin i Zduny oraz Baszków i Sieniutów w wojew. kalism (Karw.). W 1682 r. zawarł układ z braćmi stryjecznymi Bogusławem i Rafałem, darowując im wszystkie swe mocno obdłużone dobra, a zatrzymując sobie tylko dożywotnio Beresteczko i dwie wsie Ostrów i Kutków. Żył jeszcze 1689 r. (Ws. 76 k. 145), a wedle Bonieckiego zmarł dopiero po r. 1693. Z żony Heleny Piaseczyńskiej, córki Stefana Konstantego, kasztelana brzeskiego litewskiego, potomstwa nie pozostawił.

d. Bogusław, syn Rafała, wojewody bełskiego, i Radzimińskiej, ur. ok. 1614 r., dworzanin królewski 1640 r. (P. 165 k. 484), starosta generalny wielkopolski 2 XI 1642 r. (P. 168 k. 109v), podskarbi wielki koronny 12 I 1650 r., podkanclerzy koronny od 1658 r. (Kochowski I, s. 357), starosta samborski 1650 r., międzyrzecki 1651 r. (Bon.), odkupił to starostwo za 15.000 zł od Czarnkowskiego, kasztelana poznańskiego (Michałowski, Księga pam., s. 813; Zackert, Chronik d. Stadt Meseritz, wyd. A. Warschauer, Pozn. 1883), otrzymał starostwo ostrskie 1652 r. (Rudawski I, s. 178). Był i starostą osieckim od 1653 r. (ib.), nabywszy tę królewszczyznę od Mniszcha (Michałowski, Księga pam., s. 816). Dzięki swemu drugiemu małżeństwo wszedł 1658 r. w posiadanie starostw człuchowskiego i borzechowskiego (Czaplewski). Z działu z braćmi, przeprowadzonego 1636 r., wziął miasto Leszno z przedmieściami, wieś Leszno z Wielkim i Małym Folwarkiem, lasocice, Gronowo Wielkie, Strzyżewice, Wyciążkowo, Piotrowice, Zaborowo, Dębno, a w wojewodztwie mazowieckim: miasto Radzymin, wsie Wólka, Dybów, Borki, Trzciana, Rynia, Zawady, część w Pradze koło Warszawy, w samej zaś Warszawie dwory Większy i Mniejszy, wreszcie w Prusach Książęcych dzierżawa Prabuty, którą elektor puścił był na dziewięć lat zmarłemu ojcu jego (Karw.). Od stryja Przecława Bogusław Kupił 1637 r. za 43.000 zł Drzeczkowo, Wolikowo i pustki Piegzino (P. 1419 k. 120). Od Anny z Przetoczny, wdowy po Wacławie Podolskim, kupił 1640 r. za 24.000 zł Witosław i część Karmina w p. kośc. (P. 1420 k. 334). Części miasta Praga koło Warszawy dał 1644 r. Adamowi Kazanowskiemu, marszałkowi wielkiemu koronnemu (P. 1421 k. 524). Od Jana Naramowskiego kupił t. r. za 17.000 zł połowę Naramowic w p. pozn. (ib. k. 616v). Od Zygmunta Twardowskiego, surogatora grodzkiego poznańskiego, kupił 1645 r. za sumę 80.000 zł miasto Obrzycko i wsie: Oborowo, koźmin, Piotrowo, młyn Borownik i pustkę Chraplewo w p. pozn. (P. 1422 k. 509v), ale już 1646 r. dobra te sprzedał za sumę 88.000 zł Marcinowi Radomickiemu, wojewodzie inowrocławskiemu (P. 1422 k. 576v; Kośc. 301 k. 945v). Miasto Leszno z zamkiem i fortalicją sprzedał 1647 r. za 200.000 zł AndrzejowiŁoskiemu (R. Kal. 13 k. 352v). Była to oczywiście jakaś najzupełniej fikcyjna transakcja, której istotnego znaczenia dociec mi trudno. Skupiwszy grunty koło Warszawy, założył na nich miasto Nowe Leszno, którą to fundację potwierdził sejm 1654 r. Ufundowany tam przez siebie kościół oddał bonifratom. Od Adama Miaskowskiego kupił 1649 r. za 45.000 zł wsie Tarchały i Gorzyczki oraz części wsi Topola i folwarku Kakarnów (?) w p. kal. (P. 1424 k. 429). Od stryja Przecława dostał 1652 r. miasto Śmiegiel i wsie Koszanowo, Glińsko Wielkie i Małe oraz Nowąwieś z warunkiem spłaty długów i pozostawieniem owych dóbr stryjowi w dożywocie (Karw.). Od Wojciecha Gajewskiego, kasztelana rogozińskiego, kupił 1654 r. za 220.000 zł połowę miasta Rydzyna oraz całą wieś Dębiec z folwarkiem dawniej lokowanym i miastem Zaborowo, nowolokowanym (P. 1067 k. 200; Ws. 56 k. 466v; MK 194 k. 162-164). Od Katarzyny z Opalińskich Rozdrażewskiej, wojewodziny inowrocławskiej, dostał t. r. Błonie, Kępy, Służewice, Korzkiew, Dzbarz, Jemielin, Pory cz. Bory Wilkowiec, Bugaj, Powyje i Rosochate w p. warszaw. Miał tam i Milanów (Karw.). Od Stanisława Wilkowskiego nabył t. r. za 10.000 zł części wsi Trzebinia w p. wsch. (P. 1067 k. 595v). Umarł w Warszawie 23 IX 1659 r. (Rudawski II, s. 395; Zackert, Cronik d. Stadt Meseritz). Jego pierwszą żoną była zaślubiona w Kruszynie 12 VIII 1638 r. Anna Dönhoffówna, córka Kaspra, wojewody sieradzkiego, i Aleksandry Koniecpolskiej (M. Vorbek-Lettow, Skarbnica pamięci, s. 97, 98; A. S. Radziwiłł, Pamiętniki I, s. 380), której w Warszawie przed aktami Metryki Kor., 16 VIII 1639 r. oprawił posag 100.000 złp na dobrach: Gronowo W., Strzyżewice, Wyciążkowo, Piotrowice, Zaborowo, Drzeczkowo, Wolikowo, na mieście Radzymin i wsiach: Wólka, Dybów, Borki, Trzciana, Rynia, Zawady, na części miasta Praga nad Wisłą na przeciwko Warszawy (Ws. 122 k. 505v). Anna zmarła na emigracji na Śląsku (zapewne we Wrocławiu). krótko przed 17 IV 1656 r. Drugi raz ożenił się w 1658 r. w Krakowie z Joanną Katarzyną Radziwiłłówną, córką ks. Aleksandra Ludwika, wojewody płockiego, wdową po Jakubie Wejherze, wojewodzie malborskim, staroście człuchowskim i borzechowskim, ur. 1637 r., zmarłą 1665 r., krótko przed 17 VII (P. 182 k. 269v; Kośc. 132 k. 457v; Kotłubaj, Galeria, s. 341). Radziwiłówna, po pierwszym mężu dożywotniczka starostw człuchowskiego i borzechowskiego, przeniosła te dożywocia i na drugiego męża. Sejm 1658 r. przyznał jej i Bogusławowi 120.000 zł na starostwie człuchowskim (Czapl.). Owdowiawszy powtóenie, wniosła 1659 r. do groduczerskiego pięć przywilejów królewskich na jej dożywocie na starostwach osieckim i międzyrzeckim, na wsiach Bartodzieje i Rębkowo (?), na wójostwie bydgoskim. W 1661 r. utrzymana przez sejm przy starostwie człuchowskim (Vol. leg. IV, s. 709). Dostała 1664 r. konsens na cesję starostwa osieckiego Boratynim (Bon.). Starosywo borzechowskie za konsensem królewskim odprzedała 1666 r. za 6.000 zł Walerianowi Podleskiemu, wojskiemu kruszwickiemu (Kc. 130 k. 421). Synowie Bogusława z pierwszej żony: Bogusław, Jan Przecław i Rafał, córka Aleksandra Cecylia Renata, w 1661 r. żona Krzysztofa Grzymułtowskiego, kasztelana, potem wojewody poznańskiego. Z drugiej żony była córka Ludwika zmarła dzieckim (Bon.; Karw.). Jan L., kanclerz wielki koronny, i Przecław L., wojewoda derpski, jako stryjowie i opiekunowie synów Bogusława, sprzedali w 1660 r. wsie Drzeczkowo, Wolikowo i Witosław za 52.000 zł Bogusławowi Schlichtingowi, synowi Eliasza, który to Eliasz jednocześnie skawitował młodych Leszczyńskich z sumy 45.000 zł (Ws.59 k. 791; 208 k. 503v). Była to transakcja do pewnego stopnia pozorowana, bo Eliasz, właściwy nabywa tej wsi (zapewne za długi zaciągnięte przez zmarłego BogusławaL.), oskarżony o arianizm, musiał emigrować i zgodził się, by spisać akt rezygnacji na rzecz syna, człowieka "niedoskonałego rozsądku" i "nierozgarniętego", z tym jednak warunkiem, iż będzie on powodował się zdaniem obu starych Leszczyńskich, a gdyby ojcu udało się za protekcją "ludzi wielkich" wrócić, syn odda mu owe dobra (P. 196 k. 772v) Obaj opiekunowie Służewiec, Milanów i inne wsie podwarszawskie sprzedali 1661 r. za 100.000 zł Janowi Komorowskiemu, staroście jasienickiemu (Karw.). T. r. wyderkowali Wojciechowi Mycielskiemu za 40.000 zł wsie nieletnich: Tarchały Gorzyczki, Topolę Wielką i Małą oraz Rudę Bledzianowską należącą do Przygodzic, a to celem wyposażenia Aleksadnry zamężnej Grzymułtowskiej (P. 1072 IV k. 279). Wieś Trzebinię sprzedali t. r. za 6.500 zł Janowi Przybyszewskiemu (Ws. 208 k. 117).

Przeglądanie 17574 pozycji zakresu Wszystkie rodziny.

[287]